Τα αρχαία μαρτυρολόγια της Εκκλησίας της Ρώμης σημειώνουν τη 14η Φεβρουαρίου ως ημέρα μνήμης του «μάρτυρος Βαλεντίνου, πρεσβυτέρου Ρώμης» (Valentinus = σθεναρός στα λατινικά). Δυστυχώς τα ιστορικά στοιχεία που έχουμε για τον άγιο είναι ελλιπή.
Το μαρτύριο του αγίου στη Ρώμη
Ο άγιος Βαλεντίνος έζησε στη Ρώμη τον 3ο αιώνα και ήταν ιερέας ο οποίος βοηθούσε τους μάρτυρες κατά τη διάρκεια των διωγμών από τον αυτοκράτορα Κλαύδιο Β’ το Γότθο. Η μεγάλη αρετή και η κατηχητική δράση του αγίου είχαν γίνει γνωστές· έτσι συνελήφθηκε και παρουσιάστηκε ενώπιον του αυτοκρατορικού δικαστηρίου… «Γιατί, Βαλεντίνε, θέλεις να είσαι ο φίλος των εχθρών μας και απορρίπτεις τη φιλία μας;» ρώτησε ο αυτοκράτορας, τότε ο άγιος απάντησε, «Άρχοντά μου, αν ήξερες το δώρο του Θεού, θα ήσουν ευτυχής και μαζί σου η αυτοκρατορία σου, θα απορρίπτατε τη λατρεία των ειδώλων και θα λατρεύατε τον αληθινό Θεό και τον Υιό του Ιησού Χριστό».
Ένας από τους παρόντες δικαστές διέκοψε τον άγιο ρωτώντας τον τι πιστεύει για το Δία και τον Ερμή, τότε ο άγιος Βαλεντίνος θαρραλέα απάντησε «Είναι άθλιοι, και πέρασαν τη ζωή τους μέσα στη διαφθορά και το έγκλημα!» Ο δικαστής, εξαγριωμένος, φώναξε, «βλασφήμησε ενάντια στους Θεούς και ενάντια στην αυτοκρατορία!» Ο αυτοκράτορας εν τούτοις συνέχισε τις ερωτήσεις του με περιέργεια, ικανοποιημένος μιας και βρήκε την ευκαιρία να μάθει ποια ήταν επιτέλους η πίστη των Χριστιανών.
Ο Βαλεντίνος βρήκε λοιπόν το θάρρος να τον προτρέψει να μετανοήσει για το αίμα των Χριστιανών που είχε χύσει. «Πίστεψε στον Ιησού Χριστό, βαφτίσου και θα σωθείς, και ήδη από αυτή τη στιγμή θα διασφαλίσεις τη δόξα της αυτοκρατορίας σου και το θρίαμβο των όπλων σου».
Ο Κλαύδιος άρχισε να πείθεται, και να λέει σε εκείνους που ήταν παρόντες: «ακούστε τι όμορφη διδασκαλία που μας κηρύττει αυτός ο άνθρωπος». Αλλά ο έπαρχος της Ρώμης, δυσαρεστημένος, άρχισε να φωνάζει «Δείτε πώς αυτός ο Χριστιανός παραπλανεί τον Πρίγκιπά μας».
Τότε ο Κλαύδιος, παρέπεμψε τον άγιο σε άλλο δικαστή. Αυτός ονομάζονταν Αστέριος, είχε ένα μικρό κορίτσι που ήταν τυφλό δύο χρόνια. Ακούγοντας για τον Ιησού Χριστό, πως είναι το Φως του κόσμου, ρώτησε το Βαλεντίνο εάν θα μπορούσε να δώσει εκείνο το φως στο παιδί του. Ο άγιος Βαλεντίνος λοιπόν, έβαλε το χέρι του στα μάτια της και προσευχήθηκε: «Κύριε Ιησού Χριστέ, αληθινό Συνέχεια
Αντέχουμε... 