Η μάχη της Οσνίτσανης (Καστανοφύτου) και ο ηρωικός θάνατος των Μακεδονομάχων Λ. Πετροπουλάκη και Α. Βλαχάκη (καπετάν- Λίτσα) (6 Μαΐου 1906)

Η Μάχη της Οσνίτσανης (άγνωστη, ξεχασμένη, αλλά ιδιαίτερα σημαντική…)

Η δράσις των Ελληνικών σωμάτων εις ολόκληρον την Δυτικήν Μακεδονίαν, παρ’ όλας τας αντιξοότητας, ουδέποτε διεκόπη τελείως κατά την διάρκειαν του χειμώνας. Από τής ανοίξεως δε του 1906 ήρχισε και πάλιν να εντείνεται. Ήδη από τού Σεπτεμβρίου τού 1905 είχεν αφιχθή εις την περιοχήν των Καστανοχωρίων το σώμα τού Ανθυπολοχαγού τού Πεζικού Βλαχάκη Αντωνίου (Λίτσα) δυνάμεως τεσσαράκοντα οκτώ ανδρών. […]

Την 4ην Μαΐου ό Βλαχάκης έλαβε διαταγήν τού Κέντρου Μοναστηρίου να προσβάλη το Εξαρχικόν χωρίον Οσνίτσανη (Καστανόφυτον). Εις εκτέλεσιν τής διαταγής αυτής ενήργησεν αμέσως και την 6ην Μαΐου αφίχθη μεθ’ ολοκλήρου τής δυνάμεώς του εις την Μονήν τού Αγίου Αθανασίου πλησίον τής Οσνίτσανης. Εξ αυτήςδιήρεσε το σώμα του εις εξ τμήματα. Ένα τμήμα δυνάμεως δέκα ανδρών, υπό τον Βλάχον, απέστειλε διά να προσβάλη παραπλανητικώς το χωρίον Έζερετς (Πετροπουλάκη), αποβλέπων εις την προσέλκυσιν προς αυτό των Τουρκικών τμημάτων τής περιοχής. Ένα δεύτερον τμήμα, υπό τον Μπαϊρακτάρην, απέστειλεν όπως εγκατασταθή επί τού υψώματος 1145, διά να αποκόψη κάθε κίνησιν Τουρκικών τμημάτων εκ τού Έζερετς προς Οσνίτσανην. Ένα τρίτον τμήμα, υπό τον Χριστόπουλον, ομοίως επί τού 1145, διά να αποτελέση στήριγμα και κάλυψιν των νώτων τού δευτέρου τμήματος. Ένα τέταρτον τμήμα δυνάμεως δέκα ανδρών, υπό τον Π. Πετροπουλάκην, απέστειλεν μεταξύ Οσνίτσανης και Μογγίλας (Κάτω Περιβόλι), κυρίως διά να αποκόψη κάθε κίνησιν κομιτατζήδων από τού ενός χωρίου προς το άλλο. Το πέμτον τμήμα υπό τον Κόκκινον και το έκτον τμήμα υπό τούς αρχηγόν Βλαχάκην και υπαρχηγόν Λ. Πετροπουλάκην θα επετίθεντο κατά των ωχυρωμένων εντός τού χωρίου Κομιτατζήδων, πυρπολούντα παραλλήλως τα καταλύματά των και την οικίαν τού αρχικομιτατζή Δούκα.

Η επίθεσις ήρχισε περί την 0400 ώραν τής 7ης Μαΐου 1906. Η επακολουθήσασα μάχη υπήρξε πεισματώδης και διήρκεσε περί τας οκτώ ώρας, ήτο δε εκ των σημαντικωτέρων τού Μακεδονικού Αγώνος. 0ι Κομιτατζήδες κατέχοντες ισχυράς θέσεις, ημύνοντο σθεναρώς, παρά τας βαρυτάτας απωλείας των.

Η όλη κατάστασις επεδεινώθη όταν τάγμα δυνάμεως 750 Τούρκων Κυνηγών (Αβτζή Ταμπούρ) κατέφθασεν επί τού πεδίου τής μάχης κατόπιν βουλγαρικής εκκλήσεως προς βοήθειαν και ήρχισεν να προσβάλη τούς Έλληνας αντάρτας εις Έζερετς και Οσνίτσανην.

Τα Ελληνικά τμήματα ηγωνίσθησαν ηρωϊκώτατα εναντίον Κομιτατζήδων και Τούρκων, άλλ’ είχον σοβαράς απωλείας, ανελθούσας εις 24 νεκρούς και 11 τραυματίας. Μεταξύ των νεκρών ήσαν ό αρχηγός Βλαχάκης και ό υπαρχηγός Λ. Πετροπουλάκης, οι οποίοι έπεσαν ηρωικώς μαχόμενοι.  Ο θάνατός των συνεκίνησε και συνήγειρε το Πανελλήνιον.

Αι απώλειαι των Τούρκων υπήρξαν σοβαρώτεραι. Το τάγμα των είχεν 6 αξιωματικούς και 138 οπλίτας νεκρούς, ως και 38 οπλίτας τραυματίας.

Πηγή: Ο Μακεδονικός Αγών και τα εις Θράκην γεγονότα, ΓΕΣ, 1979

****************************

ΜΑΚΕΔΟΝΟΜΑΧΟΙ-ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΑΚΗΣ

.

ΕΙΣ ΤΟΝ ΚΑΠΕΤΑΝ ΛΕΩΝΙΔΑΝ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΑΚΗΝ

ΔΙΚΑΙΟΥ Β. ΒΑΓΙΑΚΑΚΟΥ, Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΗΣ ΜΑΝΗΣ ΕΙΣ ΤΟΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΝ ΑΓΩΝΑ 
Σελ.[127-128] , [107-108]& [138-139]

Διδάκτωρ Νομικῆς. Τὸ 1897 ὡς μαθητὴς Γυμνασίου ἐπιχειρεῖ νὰ κατέλθῃ ἐθελοντής εἰς τὴν Κρήτην, ἐμποδίζεται ὅμως ὑπό τῶν συγγενῶν του. Εἰς ἡλικίαν 22 ἐτῶν καταρτίζει μικρὸν σῶμα ἐκ Μανιατῶν, ἀλλά ἐμποδίζεται εἰς τὰ σύνορα διὰ νὰ εἰσέλθῃ εἰς Μακεδονίαν. Τὸν Ἰανουάριον 1906 ὁμιλεῖ εἰς Γύθειον κατὰ τὸ μνημόσυνον τοῦ εἰς Μορίχοβον φονευθέντος ἐθελοντοῦ Ἰω.Σκορδάκου, καταρτίζει σῶμα ἐθελοντῶν, ἀναχωρεῖ τὸν Μάρτιον ἐκ Γυθείου, ἀφίνων γραῖαν μητέρα, καὶ ἐντάσσεται ὡς ὑπαρχηγός εἰς τὸ σῶμα τοῦ καπετὰν Λίτσα [Βλαχάκη Ἀντώνιο], μετὰ τοῦ ὁποίου ἐφονεύθη εἰς Ὀσνίτσανην, ἄγων τὸ 25 ἔτος τῆς ἡλικίας του. Ἐθρηνήθη ἀπό τὸ Πανελλήνιον. Πρὸς τιμὴν του τὸ χωρίον Ἔζερετς μετωνομάσθη εἰς Πετροπουλάκη.

14ον
Δὲν κλαῖτι δέντρα κὶ κλαδγιὰ κὶ σεῖς κουντουραχοῦλις,
κ’ἰσεῖς λουλούδγια τοῦ Μαγιοῦ ὅλα νὰ μαραθῆτι.
Τοὺν Λιουνίδα βάρισαν, τοὺν πρῶτουν καπιτάνιου
ποὺ ‘ταν νταϊάκ [στήριγμα ] στὴν κλεφτουργιὰ κὶ φλάμπουρου στ’ς ἀντάρτις.
Λιουνίδα μου καημένε
Κὶ στὸν κόσμου ξακουσμένε
Κι’ἀητέ καμαρουμένε.

 

21) Λεωνίδας Πετροπουλάκης

Ὡραῖος ὡς Ἀπόλλων καὶ σεμνὸς ὡς παρθένος εὑρέθη τρομερὸς ἐκδικητής ἐν Μακεδονία.
Αἱ παραδόσεις τῆς μεγάλης οἰκογενείας του, τῆς τόσα θύματα ἀριθμούσης ὑπέρ τῆς Πατρίδος, τὸν ἐκάλεσαν εἰς τὴν αἱματοποτισμένην γῆν καὶ αὐτός ὑπήκουσεν.

Ἠψήφισε βίον ἄνετον, τὴν ἀγάπην μητρὸς γηραιᾶς καὶ τὰς ἐλπίδας, αἱ ὁποῖαι ἐμειδίων εἰς αὐτόν ὡς ἐπιστήμονα ἄρτιον καὶ, ἐπί κεφαλῆς ὁμάδος προσελθὼν εἰς τὸν ἀγῶνα, ἀπέκτησε νεαρώτατος τὸν τίτλον τοῦ Ὑπαρχηγοῦ.

Τὸν τίτλον αὐτόν ὑπερήφανα καὶ τιμημένα ἔφερεν ἔως τέλους, τέλους ἀνταξίου ἀπογόνου γενεᾶς ὡς ἡ ἰδική του. Ἔπεσε γενναίως μαχόμενος τὴν 7 Μαῒου 1906 εἰς Ὀσνίτσανην. Ὁ θάνατός του, συμβὰς συγχρόνως μὲ τὸν τοῦ ἀρχηγοῦ καὶ πολλῶν ἀνδρῶν τοῦ Σώματος, δεικνύει τὴν κρατερὰν ἄμυναν, ἡ ὁποῖα ἀντετάχθη ἐκεῖ.

Εἰς τὰς μορφὰς τοῦ ἡρῳου τοῦ Μακεδονικοῦ προσετέθη ἄλλη μία, ὡραία αὐτή, νεαρὰ, ἀλλ’ὄχι διὰ τοῦτο ὀλιγώτερον θαυμαστὴ.
Ὁ Λεωνίδας Πετροπουλάκης !

Θὰ μείνῃ ἕν ἀκόμη δεῖγμα τῆς δυνάμεως τοῦ δικαίου, ἡ ὁποία ἁρπάζει ἀπό τὴν ὡραιοτέραν ζωὴν τὸν γενναῖον καὶ τὸν ὑψώνει ἐμπρός εἰς τὰ μάτια τῶν ἐχθρῶν καὶ τῶν φίλων ἥρωα, μαρτυρα.
Ὅταν ἠγγέλθη ἐδῶ ἡ συμφορὰ τῆς καταστροφῆς τοῦ Σώματος Λίτσα, ἐσπαράχθη κάθε ψυχὴ.
Ἀλλ’ὅταν ἠγγέλθη ὁ ὑπερήφανος θάνατος, μὲ τὸν ὁποῖον ἀπέθανον οἱ ἄνδρες ἐκεῖνοι, μεταξὺ τῶν ὁποίων καὶ ἐκ τῶν πρώτων ὁ Πετροπουλάκης, ἡ ὑπερηφάνεια διεδέχθη τὴν ὀδύνην.

,

Παναγιώτης Πετροπουλάκης

Τὴν αὐτήν ἡμέραν ἐφονεύθη καὶ ὁ Παναγιώτης Ἠ. Πετροπουλάκης. Νεαρώτατος, μόλις δέκα ἑπτά ἐτῶν ἠγωνίσθη κατὰ τὸ 1897 καὶ ἐπληγώθη σοβαρώτατα καὶ εἰς τοὺς δύο πόδας.

Ἡ ἀγάπη του πρὸς τὴν μάχην δὲν ἐνικήθη ἀπό τὰ τραύματα ἐκεῖνα καὶ, ὅταν ἡ Μακεδονία εἶχεν ἀνάγκην νέων θυσιῶν, ὁ Παναγιώτης Πετροπουλάκης, ἔσπευσε καὶ ἔχυσε τὸ τίμιον αἷμα του εἰς τὰ ἐδάφη της.

,

Στὸν Λεωνίδαν καὶ Παναγιώτην Πετροπουλάκην

,Βαριὰ βογγᾶνε τὰ βουνὰ κ’οἱ ρεματιὲς βοῒζουν, 

στενάζουν κόρες πάναγνες μὲ τὰ μαλλιὰ λυμένα

κι’ἀπ’ τὸ βαρὺ παράπονο κάθε καρδιὰ ξεσχίζουν· 

κλαίει ἡ Μάνη δυὸ παιδιὰ ποὺ πέσαν δοξασμένα. 

Τοῦ Ταϋγέτου οἱ ἀητοὶ, τοῦ Αἵμου τὰ κοράκια,

τοῦ Εὐρώτα οἱ πετροπέρδικες, τ’ Ὀλύμπου τὰ γεράκια, 

γιὰ τοὺς Πετροπουλάκηδες κλαῖνε, μοιρολογᾶνε, 

ἀναστενάζουνε βαριὰ καὶ πιὸ βαριὰ βογγᾶνε! 

Γιὰ τὴν Πατρίδα πέθαναν καὶ πᾶν μὲ περηφάνεια· 

ἀθανασίας καὶ τιμῆς ἐφόρεσαν στεφάνια. 

Θρηνεῖ γι’ αὐτούς ἡ Ρούμελη κι’ἡ Μάνη ἀναστενάζει 

καὶ κάθ’ Ἑλληνική καρδιὰ δάκρυα πόνου βγάζει!

Φέρτε κλωνάρια δάφνινα καὶ κρῖνα μυρωμένα, 

ποὺ μὲ τ’ ἁγνό τὸ αἿμα τους, τὰ ἔχουν ποτισμένα,

στεφάνι νὰ τοὺς πλέξωμε, ἀμάραντο νὰ μένῃ

καὶ κάμετε μνημόσυνο, συγχώριο νὰ τοὺς γένῃ !

**********************

,

ΜΑΚΕΔΟΝΟΜΑΧΟΙ-ΒΛΑΧΑΚΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ

.

Ἀντώνιος Βλαχάκης  ἐκ  Μυρσίνης Γυθείου

12 Ὀκτωβρίου 1874  –  07 Μαῒου 1906

.

 Ἡ ἔνοπλη δράση τοῦ «Καπετάν Νάκη Λίτσα», 1905-1906

,Τὸν αγώνα στη Μακεδονία αποδίδει ακόμη πιό παραστατικά η σταδιοδρομία τού «Λίτσα», ο οποίος έφτασε στα Καστανοχώρια το Σεπτέμβριο τού 1905 με σαράντα οκτώ περίπου άντρες.

Εκεί ενώθηκε με τον Καπετάν Λουκά Κόκκινο, επικεφαλής ενός μικρού ληστρικού σώματος δέκα αντρών. Αφού πήρε μαζί του και το σώμα του «Καπετάν Πλάτανου», έκανε την πρώτη του επίθεση στο χωριό Σταρίτσανη.

Η Σταρίτσανη ήταν καταφύγιο κομιτατζήδων, μεταξύ των οποίων και του Μήτρου Βλάχου. Κατά τη διάρκεια τής συμπλοκής σκοτώθηκαν αρκετοί κομιτατζήδες, ενώ και ο Λίτσας έχασε τρείς άντρες. Ο Μήτρος Βλάχος τραυματίστηκε, αλλά κατάφερε να διαφύγει χάρη στην επέμβαση τουρκικών στρατευμάτων. Ο Καπετάν Πλάτανος μετά τη συμπλοκή αποχώρησε για να δράσει μόνος του, ο Λίτσας, όμως, και ο Λουκάς έμειναν μαζί και επιτέθηκαν (20 Δεκεμβρίου/2 Ιανουαρίου 1906) στο Έζερετς, προπύργιο των εξαρχικών, όπου έκαψαν δύο σπίτια και πιθανότατα σκότωσαν αρκετούς κομιτατζήδες.

 Την 1 με 14 Ιανουαρίου 1906, έχοντας ακούσει ότι ο Μήτρος Βλάχος βρισκόταν στο Έζερετς, οι δύο αρχηγοί έκαναν ακόμη μία επίθεση στο χωριό. Έριξαν μία βόμβα στο σπίτι όπου κρυβόταν ο Μήτρος Βλάχος και τον τραυμάτισαν, αλλά για άλλη μια φορά ο «ασύλληπτος» αντίπαλος διέφυγε. Το ελληνικό σώμα πέταξε τότε βόμβες και σε άλλα σπίτια και σκότωσε αρκετούς κομιτατζήδες. Ανατίναξαν, επίσης, μια αποθήκη με πυρομαχικά, φυσίγγια και βόμβες. Για άλλη μια φορά οι Τούρκοι έφτασαν στον τόπο τής συμπλοκής, οι Έλληνες, όμως, (που είχαν ένα νεκρό και πέντε τραυματίες) κατάφεραν να διαφύγουν.

Κάτω από την ανελέητη καταδίωξη τών Τούρκων, ο Λίτσας και ο Λουκάς υποχώρησαν στην Ήπειρο μέσα από τα χιονισμένα βουνά, απ’ όπου, όμως, τους κυνήγησαν και πάλι προς τη Μακεδονία. Για ένα διάστημα γύριζαν στα χωριά, οργανώνοντας την άμυνα και ιδρύοντας τοπικά δικαστήρια• ο Λίτσας συχνά δίκαζε ο ίδιος υποθέσεις που αφορούσαν περιουσιακές διαφορές.

Σε όλο αυτό το διάστημα διόρθωνε τους χάρτες τού αυστριακού Γενικού Επιτελείου, τους οποίους χρησιμοποιούσε αλλά συχνά έβρισκε ανακριβείς.

Έκανε διαλέξεις στους χωρικούς για την ελληνική ιστορία·  εξελλήνιζε τα ονόματα των χωριών….

(περισσότερα για την δράση των Μακεδονομάχων στα Καστανοχώρια στον σύνδεσμο: www.e-istoria.com)

.

Ἡλεκτρονική πηγὴ : Ἑλληνικό Ἡμερολόγιο– ευχαριστώ για την άδεια αναδημοσίευσης

.

 Κάθε χρόνο (κατά τον Μάϊο) τελείται στην Δαμασκηνιά Βοίου Κοζάνης το Ετήσιο Μνημόσυνο υπέρ των πεσόντων Μακεδονομάχων στη μάχη της Οσνίτσανης.

.

Ιερά Μονή Αγίου Αθανασίου Ζηκοβίστης- κοντά στο χωριό άγιος Ηλίας Καστοριάς: σημαντικό κέντρο ανεφοδιασμού και στήριξης των ελληνικών απελευθερωτικών σωμάτων κατά τον Μακεδονικό Αγώνα

.