Ο ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ

(ένα όμορφο, νοσταλγικό κείμενο από τον παλιό, καλό καιρό-από ένα παλιό αναγνωστικό)

Καλόκαρδοι στὴ δουλειά των

(Ἀπό τήν: ΙΤΕΑ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ)

Τού! Τού! Τού! Ἀκούσθηκε στὴν ἄκρη τοῦ χωριοῦ ἡ σαλπιγγούλα τοῦ ἀγροτικοῦ διανομέως.
Ὁ κὺρ Βασίλης εἶναι τὸ κινητὸ ταχυδρομεῖο δέκα χωριῶν. Παίρνει τὰ γράμματα, ποὺ ἔρχονται στὸ ταχυδρομεῖο τῆς παλιᾶς πρωτεύουσας τοῦ δήμου, τὰ βάζει στὴν πέτσινη σάκκα του καὶ μὲ τὸ ραβδί του γιὰ σύντροφο καὶ βοηθὸ ξεκινᾷ γιὰ τὰ γῦρο χωριά. Δίνει γράμματα σὲ ἀγαπημένους καὶ παίρνει γράμματα γιὰ ἀγαπημένους.
Τριάντα χρόνια τώρα – ἄρχισε νέος καὶ ἔγινε γέρος – κάνει τὴν ἴδια δουλειὰ μὲ τὴν ἴδια καλὴ καρδιά. Πουθενὰ δὲν κάθεται˙ πάντοτε εἶναι βιαστικός, γιὰ νὰ προφθάνῃ. Δουλεύει, ἠμπορεῖ νὰ εἰπῇ κανείς, σὰν τὸ χρονόμετρο ρολόϊ. Εἶναι πάντοτε ὑγιής, λέτε καὶ ἔχει κάνει σύμφωνο φιλίας μὲ τὴν ἀρρώστεια. Γνωρίζει μὲ τὸ ὄνομά των ὅλους καὶ εἶναι φίλος ὅλων.
Ἀλλὰ τώρα, ποὺ εἶναι πόλεμος μὲ τοὺς Ἰταλοὺς καὶ τοὺς Γερμανούς, μὲ λαχτάρα περιμένουν ὅλοι τὸν κὺρ Βασίλη. Τὰ παλληκάρια εἶναι στὸ μέτωπο καὶ κάθε χωριὸ τὸν περιμένει μὲ ἀγωνία, – καλή του ὥρα! – γιὰ νὰ μάθουν νέα ἀπὸ τὰ παιδιά των καὶ νὰ στείλουν καὶ ἐκεῖνοι τὰ δικά των.
Στὰ Λουσικὰ ὁ Γιάννης Δήμου ἔχει πολλὴ δουλειά. Μόλις εἶναι 11 – 12 χρόνων˙ καὶ ὅμως πολλὰ λόγια δὲν λέει σὰν παιδί. Γράφει σιωπηλὸς τὰ γράμματα ἐκείνων, ποὺ δὲν ξέρουν καὶ ἔχουν παλληκάρια στὸ μέτωπο.

Η μάχη στο δοξασμένο Χάνι: Γραβιά,8 Μαΐου 1821

ΘΡΕΜΜΑ ΤΟΥ ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΥ,ΠΡΕΠΕΙ ΣΟΥ

ΤΗΣ ΔΟΞΑΣ ΤΟ ΣΤΕΦΑΝΙ.

ΝΑΟ ΤΗΣ ΝΙΚΗΣ ΕΧΤΙΣΕΣ

ΜΕ ΤΗΣ ΓΡΑΒΙΑΣ ΤΟ ΧΑΝΙ.

Κ.ΠΑΛΑΜΑΣ,1930

Σύντομο ιστορικό:—Γιγαντομαχία εις το Χάνι τής Γραβιάς. Ο Οδυσσεύς Ανδρούτσος, διά ν’ αναχαιτίση τους κατερχομένους προς την Άμφισσαν, οπόθεν εσκόπουν να διαπεραιωθούν εις Πελοπόννησον, εννεακισχιλίους τουρκαλβανούς των Ομέρ Βρυώνη και Μεχμέτ Κιοσσέ, οχυρούται με 120 παλληκάρια εις το Χάνι τής Γραβιάς.

Οι θαρραλέοι υπερασπισταί εισήλθον ο εις μετά τον άλλον, χορεύοντες και άδοντες το γνωστό κλέφτικο τραγούδι: «Κάτω στου Βάλτου τα χωριά…». Μεταξύ τούτων ήσαν ο Γκούρας, ο Τράκας, ο Παπανδρέας, ο Αγγελής Γοβγίνας, από την Εύβοιαν, ο Κατσικογιάννης, ο Αθ. Καπλάνης κ.ά.

Αι λυσσώδεις επιθέσεις των τούρκων διεδέχοντο η μία την άλλην, ο δε Ομέρ Βρυώνης είχε προκηρύξει αμοιβήν πεντακοσίων πουγγίων (5.000 περίπου σημερινών δραχμών) εις εκείνον που θα εισήρχετο πρώτος εις το Χάνι. Αλλ’