Οδυσσέα Ελύτη, Άξιον Εστί (Η’)

.

Σαν σήμερα, στις 18 Οκτωβρίου του 1979, αναγγέλθηκε από την Σουηδική Ακαδημία η απονομή του βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας στον Οδυσσέα Ελύτη.  Το βραβείο παραδόθηκε στον Έλληνα ποιητή από τον βασιλέα Κάρολο Γουστάβο στις 10 Δεκεμβρίου στην Στοκχόλμη.

.

    Ήρθαν
με τα χρυσά σιρίτια

        τα πετεινά του Βορρά και της Ανατολής τα θηρία!
Και τη σάρκα μου στα δύο μοιράζοντας

        και στερνά στο συκώτι μου επάνω ερίζοντας
έφυγαν.

        «Γι’ αυτούς» είπαν «ο καπνός της θυσίας
και για μας της φήμης ο καπνός

Νεκροί οι σημερινοί νέοι; (Η ανάσταση του γιου της χήρας στη Ναΐν- ευαγγέλιο Κυριακής Γ’ Λουκά)

Νεκροί οι σημερινοί νέοι;

Στη Ναΐν σπαραγμός! Από την πύλη της μικρής πολιτείας είχαν βγει κιόλας οι πρώτοι με το ξυλοκρέβατο. Με αργό βήμα προχωρούσαν. Πίσω η μαύρη μάνα πνιγμένη στο κλάμα. Γύρω της οι χωριανοί πάσχιζαν να την παρηγορήσουν, να τη στηρίξουν μη και σωριαστεί στο χώμα. Πίσω ουρά ο κόσμος, “ὄχλος πολύς”, ακολουθούσαν σιωπηλοί – άλλοι με πνιχτούς λυγμούς – όλοι μελαγχολικοί.

Απίστευτη ήταν η συμφορά. Ασήκωτος ο πόνος. Νέο παιδί, όλο χάρη και δροσιά, όλο ζωή και σφρίγος, έκλεισε ξαφνικά τα μάτια. Και τό ‘χε μονάκριβο η δύστυχη μάνα! Μοναδικό της στήριγμα, ελπίδα και χαρά της, αφότου μάλιστα

 

Γυναίκες στο Μακεδονικό Αγώνα: Η Φιλόπτωχος Αδελφότης Ελληνίδων Κυριών Μοναστηρίου (1902)

της Αθηνάς Τζινίκου-Κακούλη.Φιλολόγου

“Η Μακεδόνισσα στο Θρύλο και στην Ιστορία”

(1453-1940 μ.Χ.)

Θεσσαλονίκη 1992

ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΟΥ

 Ηρωίδες και συνεργάτιδες των Μακεδονομάχων

Το Μοναστήρι, κτισμένο κοντά στην αρχαία Ηράκλεια, με έντονη την ελληνορωμαϊκή και βυζαντινή του παράδοση, αν και επί τουρκοκρατίας ήταν έδρα του Ρούμελη Βαλεσή, του γενικού δηλ. Διοικητού της ευρωπαϊκής Τουρκίας, υπήρξε ο τόπος απ’ όπου εκπορεύτηκε η  πρώτη οργάνωση «Μακεδονική Άμυνα», που με τα τμήματά της, το οικονομικό, το δικαστικό και το εκτελεστικό, μετέτρεψε τον αγώνα από αμυντικό σ’ επιθετικό.

Και πραγματικά στο Μοναστήρι έγιναν εκδικητές των βουλγαρικών εγκλημάτων όχι μόνο άντρες, μα και γυναίκες. Κατά πληροφορία του Μόδη, όταν αποφασίζονταν να γίνει φόνος σ’ ένα δρόμο, ειδοποιούνταν οι νοικοκυρές να αγρυπνούν, να έχουν την πόρτα ανοιχτή και να κλείνουν αμέσως μόλις έμπαινε ο εκτελεστής, που από σπίτι σε σπίτι έφευγε μακριά, αφού είχε επιτελέσει την αποστολή του.

Τα λαμπρά του εκπαιδευτήρια ήταν η  παλλόμενη καρδιά του βορείου Ελληνισμού κι οι ογδόντα Ελληνίδες δασκάλες του γαλβάνιζαν την εθνική συνείδηση των μικρών παιδιών με τέτοια τραγούδια:

«Του βουλγαρισμού η  ψώρα Μακεδόνες δεν μολύνει…»