ΑΓΙΟΣ ΜΕΛΕΤΙΟΣ ΠΗΓΑΣ, ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ
Στὴν ἔνδοξη στρατιὰ ἐκείνων, οἱ ὁποῖοι ἀγωνίσθηκαν σθεναρά γιὰ τὴν θρησκευτικὴ καὶ ἐθνικὴ ἐπιβίωση τοῦ Γένους, περίοπτη θέση κατέχει ἡ μορφὴ τοῦ Μελετίου τοῦ Πηγᾶ, Πατριάρχου Ἀλεξανδρείας καὶ Ἐπιτηρητοῦ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου. Ἀνήκει στὴν πλειάδα τῶν ἱερῶν ἀνδρῶν«οὖςἐδωροφόρησε τῷ στερεώματι τῆς Ἐκκλησίαςἡ εὔανδρος καὶ ἔνδοξός του Μίνωος Μεγαλόνησος ἀπὸ τῆς πρώτης ὥρας τῆς ζοφερᾶς χειμερινῆς ἐκείνης νυκτὸς τοῦ ἐθνικοῦ ἡμῶν βίου» 178 . Τὸν διέκρινε «ὑπέροχον ἑλληνικὸν φρόνημα, ζέον θρησκευτικὸν αἴσθημα, πνεῦμα ὀξυδερκὲς καὶ προγνωστικόν»179.Ἀδυσώπητος πολέμιος τῆς παπικῆς θεοκρατίας, πολυτάλαντος καὶ μέ πολλά φυσικά προικισμένος προσόντα ὁ Μελέτιος ὑπῆρξε ὁ μετὰ τὸ σχίσμα νέος Φώτιος, ἀναδειχθείς ἰσοστάσιος ἐκείνου στόν ἀγῶνα κατὰ τῆς λατινικῆς προπαγάνδας, τῆς σέ βάρος τοῦ ὀρθοδόξου πληρώματος εὐμεθόδως ἀσκούμενης. Διακρίθηκε ὡς βαθὺς Θεολόγος, ὡς πνευματικὸς ὁδηγὸς καὶ κυβερνήτης, ὡς ρήτορας, ὡς σοφὸς παιδαγωγός καί ἄριστος μουσικός.