“ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΠΕΘΑΜΕΝΑ” ή “Τα πεθαμένα κόλλυβα” -διήγημα Αλεξ. Παπαδιαμάντη

Με αφορμή την σημερινή εορτή της ανάμνησης του θαύματος των κολλύβων  του Αγίου Θεοδώρου, θα αναρτήσουμε για τα λογοτεχνικά ενδιαφέροντα του Ιστολογίου μας  ένα όχι πολύ γνωστό παπαδιαμαντικό διήγημα, ως κατάλληλη εισαγωγή και στην περίοδο της Σαρακοστής. Μέσα από την ζωή μιας κοπέλας του νησιού περιγράφεται , εκτός από το θαύμα του αγίου,και το έθιμο της εποχής: με τα κόλλυβα του αγίου τη μέρα τούτη οι ανύπαντρες κοπέλες συνηθίζαν να χρησιμοποιούν το στάρι για να ονειρευτούν το μελλούμενο γαμπρό.

Ας απολαύσουμε την πένα του αγαπημένου μας  κυρ- Αλέξανδρου…

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Ὡς ἀνασηκωμένη ποδιὰ ὡραίας χωριατοπούλας, ὁποὺ πλύνει τὰ ρουχάκια της, τὰ πουκαμισάκια της, σιμὰ εἰς τὸ πηγάδι, ἀνέρχεται καὶ ἀναρριχᾶται καὶ βαίνει πρὸς τὰ ἄνω ἡ λευκὴ ἐσχατιὰ τῆς πολίχνης, εἰς τὸν βράχον τὸν ἀνατολικόν, τὰ Κοτρώνια, τὸν πετρώδη τριπλοῦν λόφον μὲ τὰς τρεῖς κορυφάς, ὅπου τὸ βράδυ, ἐνῷ ἡ δύσις χρυσᾶ καὶ πορφυρᾶ βάφει τὰ σύννεφα ἀντικρύ, ἀναβαίνει παμμιγὴς ὁ βόμβος, καὶ ὁ ψίθυρος καὶ τὸ μινύρισμα μυρίων φωνῶν, φωνῶν γυναικείων, φωνῶν παιδικῶν, μὲ ἦχον μελῳδικόν, ρεμβώδη, μυστηριώδη. Καὶ αἱ γυναῖκες φορτωμέναι τὴν στάμναν των, ἀνὰ δύο ἢ τρεῖς, ἐπιστρέφουν φλυαροῦσαι ἀπὸ τὴν βρύσιν, καὶ τὰ παιδιὰ μὲ τὰ τόπια των κυνηγοῦνται γύρω εἰς τὰ Λιβάδια, ἢ τρέχουν καὶ παίζουν τὸ σκλαβάκι εἰς τὰ Ἁλώνια.

Συνέχεια

3.1.1911:πέρασε ψάλλοντας στην αιωνιότητα ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης…

..αναπαύσου, κυρ-Αλέξανδρε, από τους κόπους της σκληρής, αλλά γεμάτης προσφορά ζωής σου. Το έργο σου μας στηρίζει και μας εμπνέει για τα ωραία και τα υψηλά, όσα δεν “μαυρίζουν” από τις δυσκολίες του κόσμου αυτού.Παντοτινά ευγνώμονες σε εσένα που εν ζωή δεν ευτύχησες να δεις

“Στην Παναγίτσα στο Πυργί”

ένα όμορφο ποίημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, εμπνευσμένο από τη Γέννηση της Θεοτόκου

.

Χαίρετ’ ο Ιωακείμ κι η Άννα,
που γέννησαν χαριτωμένη κόρη
στην Παναγίτσα στο Πυργί!
Χαίρεται όλ’ η έρημη ακρογιαλιά
κι ο βράχος κι ο γκρεμός αντίκρυ του πελάγους,
που τον χτυπούν άγρια τα κύματα,

Στην Παναγία την Σαλονικιά … με τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη

Γράφει η Τασσώ Γαΐλα

Η λατρεία της Παναγίας, Μητέρας όλων των Ορθοδόξων Χριστιανών έχει τη κεντρική θέση στη Θρησκευτική πίστη. Για τον φετινό εορτασμό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου Μαρίας επέλεξα το ποίημα του Αλεξάνδρου Παπαδιαμάντη Στην Παναγία την Σαλονικιά, ποίημα που εφέτος ‘γιορτάζει’ 110 χρόνια από την συγγραφή του το 1909  -και λίγο πριν τον θάνατο του- από την κορυφή των κορυφών -΄όπως τον αποκάλεσε ο Κ. Καβάφης-Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη. 

Στην Παναγία την Σαλονικιά.

Στο κέντρον της επάνω πόλεως
με το καμπαναριό της, που είν’ ένα στολίδι
του λιμένος και της προσόψεως,
στέκει ο ναός της Παναγίας.

…………………….

 

Ο Παπαδιαμάντης και ο Μέγας Kανών

(ο Αλ. Παπαδιαμάντης γνώριζε “απ΄έξω” όλο τον Μ. Κανόνα!- μια πολύ όμορφη διήγηση)

Σ’ ένα δρόμο της συνοικίας “Ράχη” στην Πορταριά έχει δοθεί το όνομα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Ήταν τόσο μεγάλη η προσωπικότητα του Παπαδιαμάντη στο χώρο της Ελληνικής Λογοτεχνίας, ώστε αρκούσε αυτό και μόνο να εξηγήσει την ονοματοδοσία αυτή. Η αφορμή όμως στο να δοθεί το όνομα του Παπαδιαμάντη σ’ αυτό το δρόμο ήτανε η παρακάτω:

 η συνέχεια ΕΔΩ

“ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΠΕΘΑΜΕΝΑ” ή “Τα πεθαμένα κόλλυβα” -διήγημα Αλεξ. Παπαδιαμάντη

Με αφορμή την σημερινή εορτή της ανάμνησης του θαύματος των κολλύβων  του Αγίου Θεοδώρου, θα αναρτήσουμε για τα λογοτεχνικά ενδιαφέροντα του Ιστολογίου μας  ένα όχι πολύ γνωστό παπαδιαμαντικό διήγημα, ως κατάλληλη εισαγωγή και στην περίοδο της Σαρακοστής. Μέσα από την ζωή μιας κοπέλας του νησιού περιγράφεται , εκτός από το θαύμα του αγίου,και το έθιμο της εποχής: με τα κόλλυβα του αγίου τη μέρα τούτη οι ανύπαντρες κοπέλες συνηθίζαν να χρησιμοποιούν το στάρι για να ονειρευτούν το μελλούμενο γαμπρό.

Ας απολαύσουμε την πένα του αγαπημένου μας  κυρ- Αλέξανδρου…

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Ὡς ἀνασηκωμένη ποδιὰ ὡραίας χωριατοπούλας, ὁποὺ πλύνει τὰ ρουχάκια της, τὰ πουκαμισάκια της, σιμὰ εἰς τὸ πηγάδι, ἀνέρχεται καὶ ἀναρριχᾶται καὶ βαίνει πρὸς τὰ ἄνω ἡ λευκὴ ἐσχατιὰ τῆς πολίχνης, εἰς τὸν βράχον τὸν ἀνατολικόν, τὰ Κοτρώνια, τὸν πετρώδη τριπλοῦν λόφον μὲ τὰς τρεῖς κορυφάς, ὅπου τὸ βράδυ, ἐνῷ ἡ δύσις χρυσᾶ καὶ πορφυρᾶ βάφει τὰ σύννεφα ἀντικρύ, ἀναβαίνει παμμιγὴς ὁ βόμβος, καὶ ὁ ψίθυρος καὶ τὸ μινύρισμα μυρίων φωνῶν, φωνῶν γυναικείων, φωνῶν παιδικῶν, μὲ ἦχον μελῳδικόν, ρεμβώδη, μυστηριώδη. Καὶ αἱ γυναῖκες φορτωμέναι τὴν στάμναν των, ἀνὰ δύο ἢ τρεῖς, ἐπιστρέφουν φλυαροῦσαι ἀπὸ τὴν βρύσιν, καὶ τὰ παιδιὰ μὲ τὰ τόπια των κυνηγοῦνται γύρω εἰς τὰ Λιβάδια, ἢ τρέχουν καὶ παίζουν τὸ σκλαβάκι εἰς τὰ Ἁλώνια.

Συνέχεια

Παπαδιαμαντικό Συναξάρι ενός σύγχρονου αγίου, του παπα- Νικόλα Πλανά

2 Μαρτίου: μνήμη του αγίου Νικολάου του Πλανά

(Για τον σύγχρονο άγιο Νικόλαο τον Πλανά,επιλέξαμε κάποια γραφόμενα από τον κυρ- Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, γιατί τον έζησε από κοντά. Στην συνέχεια παραθέτουμε σύντομη βιογραφία του, και σε βίντεο. )

Τον παπα – Νικόλαο Πλανά, άσκητήν «ου τον τόπον αλλά τον τρόπον», τον συναντάμε από τον περασμένο ήδη αιώνα να κινείται μεταξύ του “Αη Παντελεήμονα”, του “Αη Γιάννη”, καί του μικρού ναού του προφήτη Έλισσαίου, στην Πλάκα, όπου λειτουργούσε έχοντας στο δεξιό ψαλτήρι τον άγιο των ελληνικών γραμμάτων, τον κυρ – Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, καί στο αριστερό, τον κυρ – Αλέξανδρο Μωραϊτίδη, πού αργότερα έγινε μοναχός «εν όρεσι καί σπηλαίοις καί εν ταίς όπαΐς της γης».

«Πτηνά της έρημου οί μοναχοί», φτωχοσπουργίτης της Αθήνας ό παπα – Πλανάς, έδήλωσε κάποτε ότι θα επιθυμούσε, όταν αποδημήσει εις Κύριον, να περιτριγυρίζεται «άπ’ όλα τα φτωχαδάκια καί τους απόκληρους της Αθήνας, όπου, στους δρόμους μιας ακοίμητης λειτουργικής ζωής καί καθημερινής διακονίας αγωνιζόταν «ν’ αναγγείλει το λυτρωτικό του Κυρίου μήνυμα» στους φτωχούς, τους υπόδουλους, τους φυλακισμένους, τους τυφλούς, τους αρρώστους, στους κάθε λογής ανθρώπους του κοινωνικού περιθωρίου.

Στον Πρόδρομο στον Ασέληνον (ποίημα Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη)

7 Ιανουαρίου: εορτάζεται η Σύναξη του Προδρόμου

για σήμερα επιλέξαμε ένα ποίημα του αγαπημένου μας κυρ- Αλέξανδρου. Χωρίς να  είναι ιδιαίτερα γνωστό,παραμένει  επίκαιρο, καθώς  έχει πολλά να μηνύσει στον σημερινό άνθρωπο, που ζει στην ερημιά των πολύβουων πόλεων…γιατί…

 

Σ’ οποία ερημιά κι αν είμαστε, και των πόλεων και των άλλων περιοχών, υπάρχει εκεί πάντοτε,ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος και μας συντροφεύει…Γι’ αυτό, ο κυρ Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ευ­ρισκόμενος  στην πολύβουη Αθήνα της πλουτο­κρατίας ενθυμείτο περισσότερο τον άγιο Ιω­άννη τον Πρόδρομο της Σκιάθου. Που τον έλεγαν Ασέληνο…(απόσπασμα-εδώ ολόκληρο το κείμενο του Αρχιμ. Ανανία Κουστένη, Χειμερινό Συναξάρι, τ. Α΄, σ.134-140).

Στὸν Πρόδρομον στὸν Ἀσέληνο 

Πίσω στὸν Ἀσέληνο, στὸ ρέμα

ὅπου σταλάζουν τὰ ὅρη γλυκασμὸν

 

η συνέχεια: πατήστε ΕΔΩ

.

Διαβάστε την περιγραφή εικόνας του Προδρόμου από τον Φ. Κόντογλου στον ακόλουθο σύνδεσμο:

Η ρωμαίικη ζωγραφική η καταφρονεμένη… του Φώτη Κόντογλου

3.1.1911:πέρασε ψάλλοντας στην αιωνιότητα ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης…

..αναπαύσου, κυρ-Αλέξανδρε, από τους κόπους της σκληρής, αλλά γεμάτης προσφορά ζωής σου. Το έργο σου μας στηρίζει και μας εμπνέει για τα ωραία και τα υψηλά, όσα δεν “μαυρίζουν” από τις δυσκολίες του κόσμου αυτού.Παντοτινά ευγνώμονες σε εσένα που εν ζωή δεν ευτύχησες να δεις

Στην Παναγίτσα στο Πυργί

ένα όμορφο ποίημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, εμπνευσμένο από τη Γέννηση της Θεοτόκου

.

Χαίρετ’ ο Ιωακείμ κι η Άννα,
που γέννησαν χαριτωμένη κόρη
στην Παναγίτσα στο Πυργί!
Χαίρεται όλ’ η έρημη ακρογιαλιά
κι ο βράχος κι ο γκρεμός αντίκρυ του πελάγους,
που τον χτυπούν άγρια τα κύματα,

Η Κοιμάμενη Βασιλοπούλα (ένα άγνωστο ποίημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, με αναφορές στο Μαρμαρωμένο Βασιλιά)

Διαβάζοντας τα “Άπαντα” του αγαπημένου μας κυρ Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, στάθηκα στα ποιήματά του, τα οποία δεν είχα προσέξει μέχρι τώρα όσο τους αξίζει…Η “Κοιμάμενη Βασιλοπούλα” με συγκίνησε ιδιαίτερα και λόγω του θέματος αλλά και των αναφορών στην Μεγάλη Ιδέα του Γένους. Ένα γλυκύτατο ποίημα, γραμμένο με αφορμή το θάνατο της βασιλοπούλας Αλεξάνδρας , που εύχεται το ξύπνημά της από ένα Βασιλόπουλο που δεν θα είναι άλλο από τον Μαρμαρωμένο Βασιλιά.Στην αρχή του ποιήματος του αναφέρεται στην συγκεκριμένη τραγική είδηση με την Πριγκίπισσα της Ελλάδας Αλεξάνδρα (1870-1891), κόρη του Βασιλέως Γεωργίου Α΄ που συγκλόνισε το Πανελλήνιο με τον ξαφνικό θάνατό της, την 18 Σεπτεμβρίου 1891  στην Ρωσία  (ελάχιστες μέρες, έξι, μετά την γέννα του γιού της Δημητρίου) σε ηλικία μόλις 21 ετών. Στην συνέχεια υιοθετώντας ένα προφητικό ύφος που θυμίζει Παλαμά ιστορεί την θρυλική μορφή του Μαρμαρωμένου Βασιλιά και το όραμα της Μεγάλης Ιδέας.Στους τελευταίους στίχους αναφέρεται στο εθνικής σημασίας κεφάλαιο των θρήνων για την Άλωση της Πόλης , που απαντάται στα δημοτικά ποιήματά μας.Ας το απολαύσουμε.

Η ΚΟΙΜΑΜΕΝΗ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΑ

Λόγγος κι ὀρμάνι γύρω στὸ παλάτι,
καὶ τὸ φυλᾶν ἀόρατα σπαθιά·
κ᾿ ἐκείνη ἀποκοιμήθηκε βαθιά,
καὶ δὲν τὴν βλέπει ἀνθρώπου μάτι.

Μάγια κακὰ τῆς εἶχαν καμωμένα
νὰ μὴν ξυπνήσῃ χρόνους ἑκατό,
πρὶν ἕνα βασιλόπ᾿λο ξακουστὸ
ἔρθῃ νὰ τὴν εὑρῇ ἀπ᾿ τὰ ξένα.

Σ᾿ εἶσ᾿ ἡ Κοιμάμενη Βασιλοπούλα,
ποὺ ὅλ᾿ ἡ Ἑλλάς, νανούρισμα γλυκό,
σοῦ στέλνει ἕνα τραγούδι μυστικὸ
καὶ μιὰ χρυσόχλωρη μυρτούλα.

Ο Παπαδιαμάντης και ο Μέγας Kανών

(ο Αλ. Παπαδιαμάντης γνώριζε “απ΄έξω” όλο τον Μ. Κανόνα!- μια πολύ όμορφη διήγηση)

Σ’ ένα δρόμο της συνοικίας “Ράχη” στην Πορταριά έχει δοθεί το όνομα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Ήταν τόσο μεγάλη η προσωπικότητα του Παπαδιαμάντη στο χώρο της Ελληνικής Λογοτεχνίας, ώστε αρκούσε αυτό και μόνο να εξηγήσει την ονοματοδοσία αυτή. Η αφορμή όμως στο να δοθεί το όνομα του Παπαδιαμάντη σ’ αυτό το δρόμο ήτανε η παρακάτω:

 η συνέχεια ΕΔΩ

Παπαδιαμαντικό Συναξάρι ενός σύγχρονου αγίου, του παπα- Νικόλα Πλανά

2 Μαρτίου: μνήμη του αγίου Νικολάου του Πλανά

(Για τον σύγχρονο άγιο Νικόλαο τον Πλανά,επιλέξαμε κάποια γραφόμενα από τον κυρ- Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, γιατί τον έζησε από κοντά. Στην συνέχεια παραθέτουμε σύντομη βιογραφία του, και σε βίντεο. )

Τον παπα – Νικόλαο Πλανά, άσκητήν «ου τον τόπον αλλά τον τρόπον», τον συναντάμε από τον περασμένο ήδη αιώνα να κινείται μεταξύ του “Αη Παντελεήμονα”, του “Αη Γιάννη”, καί του μικρού ναού του προφήτη Έλισσαίου, στην Πλάκα, όπου λειτουργούσε έχοντας στο δεξιό ψαλτήρι τον άγιο των ελληνικών γραμμάτων, τον κυρ – Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, καί στο αριστερό, τον κυρ – Αλέξανδρο Μωραϊτίδη, πού αργότερα έγινε μοναχός «εν όρεσι καί σπηλαίοις καί εν ταίς όπαΐς της γης».

«Πτηνά της έρημου οί μοναχοί», φτωχοσπουργίτης της Αθήνας ό παπα – Πλανάς, έδήλωσε κάποτε ότι θα επιθυμούσε, όταν αποδημήσει εις Κύριον, να περιτριγυρίζεται «άπ’ όλα τα φτωχαδάκια καί τους απόκληρους της Αθήνας, όπου, στους δρόμους μιας ακοίμητης λειτουργικής ζωής καί καθημερινής διακονίας αγωνιζόταν «ν’ αναγγείλει το λυτρωτικό του Κυρίου μήνυμα» στους φτωχούς, τους υπόδουλους, τους φυλακισμένους, τους τυφλούς, τους αρρώστους, στους κάθε λογής ανθρώπους του κοινωνικού περιθωρίου.

Στον Πρόδρομο στον Ασέληνον (ποίημα Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη)

7 Ιανουαρίου: εορτάζεται η Σύναξη του Προδρόμου

για σήμερα επιλέξαμε ένα ποίημα του αγαπημένου μας κυρ- Αλέξανδρου. Χωρίς να  είναι ιδιαίτερα γνωστό,παραμένει  επίκαιρο, καθώς  έχει πολλά να μηνύσει στον σημερινό άνθρωπο, που ζει στην ερημιά των πολύβουων πόλεων…γιατί… 

Σ’ οποία ερημιά κι αν είμαστε, και των πόλεων και των άλλων περιοχών, υπάρχει εκεί πάντοτε,ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος και μας συντροφεύει…Γι’ αυτό, ο κυρ Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ευ­ρισκόμενος  στην πολύβουη Αθήνα της πλουτο­κρατίας ενθυμείτο περισσότερο τον άγιο Ιω­άννη τον Πρόδρομο της Σκιάθου. Που τον έλεγαν Ασέληνο…(απόσπασμα-εδώ ολόκληρο το κείμενο του Αρχιμ. Ανανία Κουστένη, Χειμερινό Συναξάρι, τ. Α΄, σ.134-140).

Στὸν Πρόδρομον στὸν Ἀσέληνο 

Πίσω στὸν Ἀσέληνο, στὸ ρέμα

ὅπου σταλάζουν τὰ ὅρη γλυκασμὸν

 

η συνέχεια: πατήστε ΕΔΩ

.

Διαβάστε την περιγραφή εικόνας του Προδρόμου από τον Φ. Κόντογλου στον ακόλουθο σύνδεσμο:

Η ρωμαίικη ζωγραφική η καταφρονεμένη… του Φώτη Κόντογλου

3.1.1911: πέρασε ψάλλοντας στην αιωνιότητα ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης

..αναπαύσου, κυρ-Αλέξανδρε, από τους κόπους της σκληρής, αλλά γεμάτης προσφορά ζωής σου. Το έργο σου μας στηρίζει και μας εμπνέει για τα ωραία και τα υψηλά, όσα δεν “μαυρίζουν” από τις δυσκολίες του κόσμου αυτού.Παντοτινά ευγνώμονες σε εσένα που εν ζωή δεν ευτύχησες να δεις

Στην Παναγίτσα στο Πυργί

ένα όμορφο ποίημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, εμπνευσμένο από τη Γέννηση της Θεοτόκου

.

Χαίρετ’ ο Ιωακείμ κι η Άννα,
που γέννησαν χαριτωμένη κόρη
στην Παναγίτσα στο Πυργί!
Χαίρεται όλ’ η έρημη ακρογιαλιά
κι ο βράχος κι ο γκρεμός αντίκρυ του πελάγους,
που τον χτυπούν άγρια τα κύματα,

Στον Πρόδρομο στον Ασέληνον (ποίημα Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη)

 Για σήμερα επιλέξαμε ένα ποίημα του αγαπημένου μας κυρ- Αλέξανδρου. Χωρίς να  είναι ιδιαίτερα γνωστό,παραμένει  επίκαιρο, καθώς  έχει πολλά να μηνύσει στον σημερινό άνθρωπο, που ζει στην ερημιά των πολύβουων πόλεων…γιατί…

Σ’ οποία ερημιά κι αν είμαστε, και των πόλεων και των άλλων περιοχών, υπάρχει εκεί πάντοτε,ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος και μας συντροφεύει…

Γι’ αυτό, ο κυρ Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ευ­ρισκόμενος  στην πολύβουη Αθήνα της πλουτο­κρατίας ενθυμείτο περισσότερο τον άγιο Ιω­άννη τον Πρόδρομο της Σκιάθου. Που τον έλεγαν Ασέληνο…(απόσπασμα-εδώ ολόκληρο το κείμενο του Αρχιμ. Ανανία Κουστένη, Χειμερινό Συναξάρι, τ. Α΄, σ.134-140).

Στὸν Πρόδρομον στὸν Ἀσέληνο 

Πίσω στὸν Ἀσέληνο, στὸ ρέμα

ὅπου σταλάζουν τὰ ὅρη γλυκασμὸν

καὶ τὸ δάσος ὅλον φαίνεται ἔμψυχον

ἀπ’ τὸ πλῆθος τῶν κοσσυφιῶν ὁπού λαλοῦν

.

η συνέχεια: πατήστε ΕΔΩ

.

Διαβάστε την καταπληκτική περιγραφή εικόνας του Προδρόμου από τον Φ. Κόντογλου στον ακόλουθο σύνδεσμο:

Η ρωμαίικη ζωγραφική η καταφρονεμένη… του Φώτη Κόντογλου

Η Κοιμάμενη Βασιλοπούλα (ένα άγνωστο ποίημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, με αναφορές στο Μαρμαρωμένο Βασιλιά)

Διαβάζοντας τα “Άπαντα” του αγαπημένου μας κυρ Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, στάθηκα στα ποιήματά του, τα οποία δεν είχα προσέξει μέχρι τώρα όσο τους αξίζει…Η “Κοιμάμενη Βασιλοπούλα” με συγκίνησε ιδιαίτερα και λόγω του θέματος αλλά και των αναφορών στην Μεγάλη Ιδέα του Γένους. Ένα γλυκύτατο ποίημα, γραμμένο με αφορμή το θάνατο της βασιλοπούλας Αλεξάνδρας , που εύχεται το ξύπνημά της από ένα Βασιλόπουλο που δεν θα είναι άλλο από τον Μαρμαρωμένο Βασιλιά.Στην αρχή του ποιήματος του αναφέρεται στην συγκεκριμένη τραγική είδηση με την Πριγκίπισσα της Ελλάδας Αλεξάνδρα (1870-1891), κόρη του Βασιλέως Γεωργίου Α΄ που συγκλόνισε το Πανελλήνιο με τον ξαφνικό θάνατό της, την 18 Σεπτεμβρίου 1891  στην Ρωσία  (ελάχιστες μέρες, έξι, μετά την γέννα του γιού της Δημητρίου) σε ηλικία μόλις 21 ετών. Στην συνέχεια υιοθετώντας ένα προφητικό ύφος που θυμίζει Παλαμά ιστορεί την θρυλική μορφή του Μαρμαρωμένου Βασιλιά και το όραμα της Μεγάλης Ιδέας.Στους τελευταίους στίχους αναφέρεται στο εθνικής σημασίας κεφάλαιο των θρήνων για την Άλωση της Πόλης , που απαντάται στα δημοτικά ποιήματά μας.Ας το απολαύσουμε.

Η ΚΟΙΜΑΜΕΝΗ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΑ

Λόγγος κι ὀρμάνι γύρω στὸ παλάτι,
καὶ τὸ φυλᾶν ἀόρατα σπαθιά·
κ᾿ ἐκείνη ἀποκοιμήθηκε βαθιά,
καὶ δὲν τὴν βλέπει ἀνθρώπου μάτι.

Μάγια κακὰ τῆς εἶχαν καμωμένα
νὰ μὴν ξυπνήσῃ χρόνους ἑκατό,
πρὶν ἕνα βασιλόπ᾿λο ξακουστὸ
ἔρθῃ νὰ τὴν εὑρῇ ἀπ᾿ τὰ ξένα.

Σ᾿ εἶσ᾿ ἡ Κοιμάμενη Βασιλοπούλα,
ποὺ ὅλ᾿ ἡ Ἑλλάς, νανούρισμα γλυκό,
σοῦ στέλνει ἕνα τραγούδι μυστικὸ
καὶ μιὰ χρυσόχλωρη μυρτούλα.

Ο Παπαδιαμάντης και ο Μέγας Kανών

(ο Αλ. Παπαδιαμάντης γνώριζε “απ΄έξω” όλο τον Μ. Κανόνα!- μια πολύ όμορφη διήγηση)

Σ’ ένα δρόμο της συνοικίας “Ράχη” στην Πορταριά έχει δοθεί το όνομα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Ήταν τόσο μεγάλη η προσωπικότητα του Παπαδιαμάντη στο χώρο της Ελληνικής Λογοτεχνίας, ώστε αρκούσε αυτό και μόνο να εξηγήσει την ονοματοδοσία αυτή. Η αφορμή όμως στο να δοθεί το όνομα του Παπαδιαμάντη σ’ αυτό το δρόμο ήτανε η παρακάτω:

 

 η συνέχεια ΕΔΩ

“ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΠΕΘΑΜΕΝΑ” ή “Τα πεθαμένα κόλλυβα” -διήγημα Αλεξ. Παπαδιαμάντη

Με αφορμή την σημερινή εορτή της ανάμνησης του θαύματος των κολλύβων  του Αγίου Θεοδώρου, θα αναρτήσουμε για τα λογοτεχνικά ενδιαφέροντα του Ιστολογίου μας  ένα όχι πολύ γνωστό παπαδιαμαντικό διήγημα, ως κατάλληλη εισαγωγή και στην περίοδο της Σαρακοστής. Μέσα από την ζωή μιας κοπέλας του νησιού περιγράφεται , εκτός από το θαύμα του αγίου,και το έθιμο της εποχής: με τα κόλλυβα του αγίου τη μέρα τούτη οι ανύπαντρες κοπέλες συνηθίζαν να χρησιμοποιούν το στάρι για να ονειρευτούν το μελλούμενο γαμπρό.

Ας απολαύσουμε την πένα του αγαπημένου μας  κυρ- Αλέξανδρου…

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Ὡς ἀνασηκωμένη ποδιὰ ὡραίας χωριατοπούλας, ὁποὺ πλύνει τὰ ρουχάκια της, τὰ πουκαμισάκια της, σιμὰ εἰς τὸ πηγάδι, ἀνέρχεται καὶ ἀναρριχᾶται καὶ βαίνει πρὸς τὰ ἄνω ἡ λευκὴ ἐσχατιὰ τῆς πολίχνης, εἰς τὸν βράχον τὸν ἀνατολικόν, τὰ Κοτρώνια, τὸν πετρώδη τριπλοῦν λόφον μὲ τὰς τρεῖς κορυφάς, ὅπου τὸ βράδυ, ἐνῷ ἡ δύσις χρυσᾶ καὶ πορφυρᾶ βάφει τὰ σύννεφα ἀντικρύ, ἀναβαίνει παμμιγὴς ὁ βόμβος, καὶ ὁ ψίθυρος καὶ τὸ μινύρισμα μυρίων φωνῶν, φωνῶν γυναικείων, φωνῶν παιδικῶν, μὲ ἦχον μελῳδικόν, ρεμβώδη, μυστηριώδη. Καὶ αἱ γυναῖκες φορτωμέναι τὴν στάμναν των, ἀνὰ δύο ἢ τρεῖς, ἐπιστρέφουν φλυαροῦσαι ἀπὸ τὴν βρύσιν, καὶ τὰ παιδιὰ μὲ τὰ τόπια των κυνηγοῦνται γύρω εἰς τὰ Λιβάδια, ἢ τρέχουν καὶ παίζουν τὸ σκλαβάκι εἰς τὰ Ἁλώνια.

Συνέχεια