ΠΩΣ ΓΝΩΡΙΖΟΥΜΕ ΤΟΝ ΘΕΟ

 

π. Δημητρίου Μπόκου 

Ο δεύτερος της τριάδας των Ιεραρχών και της τριάδας των Θεολόγων Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός, με τη δυναμική παρουσία του στη Βασιλεύουσα πόλη το 380 μ. Χ., έκανε πραγματικότητα αυτό που φάνταζε ακατόρθωτο. Οι αιρετικές παραφυάδες του Αρειανισμού (όμοιοι, ανόμοιοι, ομοιουσιανοί κ.λ.π.), με την υποστήριξη αρειανών αυτοκρατόρων και του Ιουλιανού του Παραβάτη, είχαν επικρατήσει σχεδόν παντού. Στην Κωνσταντινούπολη δεν είχε απομείνει ούτε ένας ναός στα χέρια των Ορθοδόξων. Σε αυτή τη χαλεπή για την Εκκλησία στιγμή ο φιλομόναχος και εραστής της ησυχίας, αλλά και μέγας ρήτορας και σοφός διδάσκαλος Γρηγόριος, κλήθηκε στην πρωτεύουσα, παρά τη θέλησή του, να αγωνιστεί για την ορθή διδασκαλία της Εκκλησίας.

Η κατάσταση που βρήκε στην Κωνσταντινούπολη ήταν ιδιαίτερα δύσκολη. Μη έχοντας ναό για να αρχίσει τον πνευματικό του αγώνα για την αναστήλωση της Ορθοδοξίας, μετέτρεψε ένα σπίτι σε πρόχειρη εκκλησία και εκεί εκφώνησε τους πέντε θεολογικούς του λόγους, πέντε περίτεχνα έργα ρητορικής και μνημειώδη κείμενα θεολογίας, που ήταν ικανά να μεταστρέψουν τις καρδιές των ανθρώπων στην ορθή πίστη της Εκκλησίας. Η οικία όπου κήρυττε ονομάστηκε ναός της αγίας Αναστασίας, γιατί εκεί ο υψιπετής αετός Γρηγόριος ανέστησε ξανά την Ορθοδοξία.

ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ (λόγοι αγίου Παϊσίου)

για την Γλώσσα, την Ιστορία, τα θρησκευτικά, τους άθεους καθηγητές, τις σπουδές στο εξωτερικό και άλλα προβήματα της παιδείας μας: 

ο λόγος του αγίου Παϊσίου, επίκαιρος όσο ποτέ…

έλεγε ο άγιος: “Ἐγώ λέω στούς δασκάλους ποτέ νὰ μήν κάνουν ἀπεργία, ἐκτός ἄν πᾶνε νὰ καταργήσουν λ.χ. τὰ θρησκευτικά, τὴν προσευχή ἤ νὰ κατεβάσουν τὸν σταυρό ἀπὸ τὴν σημαία κ.λπ. Τότε πρέπει νὰ διαμαρτυρηθοῦν. Ἀλλιῶς τί φταῖνε τὰ παιδιά νὰ χάνουν μαθήματα;”

.

“Δὲν βλέπετε τί γίνεται; Σχολεῖα εἶναι αὐτά; Γλώσσα εἶναι αὐτή ποῦ διδάσκουν σήμερα στὰ παιδιά; Ποιά εἶναι ἡ ἱστορία μας; Ἀλλά καὶ στὴν Θεολογία τί γίνεται; Ἔχει ἕνας ἄθεος πτυχίο τῆς Θεολογίας καὶ τὸν ἀφήνουν νὰ διδάσκη θρησκευτικά. Δὲν ἐξετάζουν ὅμως· θρησκευτικά διδάσκει ἤ ἀθεΐα; «Δὲν μποροῦμε, λένε, νὰ τὸν βγάλουμε». Ἄν ἕνας φιλόλογος πάη νὰ διδάξη μαθηματικά, θὰ τὸν ἀφήσουν;

 

Από την ποίηση του Αγ.Γρηγορίου του Θεολόγου

(από τα εξαιρετικά ποιήματα του αγ. Γρηγορίου του Ναζιανζηνού, του αγίου με την μεγάλη ψυχική ευαισθησία, που την μετέφερε με καταπληκτικό τρόπο στα γραπτά του- πρωτότυπο κείμενο και μετάφραση)

ΙΘ.Περί της αυτής

Τροχός τίς εστίν άστάτως πεπηγμένος,
Ό μικρός ούτος καί πολύτροπος βίος.
“Ανω κινείται, καί περισπάται κάτω
Ουχ ίσταται γαρ, καν δοκή πεπηγέναι.
Φεύγων κρατείται, καί μένων άποτρέχει.
Σκιρτά δε πολλά, καί το φεύγειν ουκ έχει.
“Ελκει, καθέλκει τη κινήσει την στάσιν.
Ως ουδέν είναι τον βίον διαγραφών,
“Η καπνόν, ή όνειρον,ή άνθος χλόης.
(Ρ.G., τόμ. 37, 787)


‘Η ανθρώπινη ζωή
Μια ρόδα π’ άτσαλα την έχουν στήσει
ετούτη ή σύντομη καί πολυδαίδαλη ζωή.
Έκεί πού τείνει προς τα πάνω, κατρακυλά στα χαμηλά-
 κι αν φαίνεται πώς στέριωσε δεν μένει ωστόσο σταθερή
Θαρρεϊς πώς φεύγει κι είναι στάσιμη, θαρρείς πώς στέκει κι όμως τρέχει.
Κάνει άλματα συχνά, μα δεν μπορεί να ξεκολλήσει. Σέρνει καί παρασέρνει αυτοκινούμενη τη στασιμότητα.
“Ενα διάγραμμα του τίποτα ή ζωή, Καπνός ή κι όνειρο ή κι ένα αγριολούλουδο.

***

Η σχέση των παιδιών με τη Θεοτόκο

ένα πολύ όμορφο κείμενο για την δημιουργία ισχυρού δεσμού και επικοινωνίας των παιδιών με την Παναγίας μας, από τα πρώτα τους χρόνια

 

«Η Μητέρα του Θεού είναι η χαρά μας και, ως συνάνθρωπος, είναι κοντά σε μας γιατί έχουμε την ίδια φύση, και κάθε χριστιανική ψυχή στρέφεται προς Αυτήν μέ αγάπη» (Άγιος Σιλουανός). Και Αυτήν, όπως τόν Κύριο, τήν αντιλαμβανόμαστε εύκολα ως συγκεκριμένο πρόσωπο. Η αγάπη της Μητέρας του Χρίστου μας οδηγεί προς τόν Υιόν της.

Δεν υπάρχει τίποτε κακό στην προσωπική αγάπη η οποία ξεκινάει ως παιδική στοργή. Η καρδιά του παιδιού τοποθετείται στη σωστή κατεύθυνση, και η καρδιά είναι αυτή που θα προσανατολίσει τον άνθρωπο στην Αλήθεια. Αυτό συνήθως δεν αλλάζει, ακόμη και όταν ένα παιδί μεγαλύτερης ηλικίας κλονίζεται διανοητικά λόγω πνευματικών αμφιβολιών. Μήπως τα ενήλικα μυαλά μας δεν κλονίζονται ποτέ από αμφιβολίες για τη Θεία Πρόνοια;

.

“Ο Χριστός του κόσμου και ο τρόμος της Ιστορίας”

π. Νικόλαος Λουδοβίκος

«…και παντί τω χείρονι η ζωή των ανθρώπων κατεκρατήθη, μυρίαις οδοίς του θανάτου κατακριθέντος τη,φύσει· πάσα γαρ κακίας ιδέα, οίον τις οδός τω θανάτω καθ’ ημών γίνεται.»

(Γρηγ. Νύσσης, Εις το Πάτερ ημών, Γ’, 4)

Τούτο το ερώτημα, το «τίνα με λέγουσι οι άνθρωποι είναι», τίθεται αινιγματικά προς τους ανθρώπους κάθε εποχής- είναι, θα λέγαμε, το κατεξοχήν «ιστορικό» ερώτημα του Ευαγγελίου. Το Είναι του Χριστού καθορίζει πράγματι το είδος του Είναι της Ιστορίας ο τρόπος με τον όποιο αντιλαμβανόμαστε τον Χριστό είναι αποφασιστικός, στην προσπάθειά μας να ερμηνεύσουμε την Ιστορία, να τη δικαιώσουμε, να τη «σώσουμε», ή αντίθετα να δραπετεύσουμε απ’ αυτήν. Οι γραμμές που ακολουθούν θα επιχειρήσουν να εμβαθύνουν στο γεγονός αυτό…

Ο πνευματικός πυρήνας της πτώσης μας φαίνεται λοιπόν πως υπήρξε η διάζευξη, διά των «μυρίων οδών του θανάτου», μεταξύ όντος και ζωής. Σ’ ολόκληρη αίφνης την αρχαία ελληνική φιλοσοφία, η ζωή βρίσκεται εκτός, μαζί με το Νόημα, το Μέτρο, τη Δίκη, τον Λόγο, την Ιδέα, τον Νόμο. Η προσπάθεια του Αριστοτέλη και πολύ περισσότερο του Νεοπλατωνισμού να συμπλησιάσει το Είναι προς τη ζωτική του αιτία (το Είναι προς τη Ζωή, ρητώς μάλιστα, ο Δαμάσκιος) αποδεικνύουν κατ’ αρχήν αυτήν ακριβώς τη διάσταση.

“Σαράντα μέρες η Παναγιά μας κοιλοπονούσε…”, λένε τα κάλαντα. Ποια είναι όμως η αλήθεια;

“Σαράντα μέρες, σαράντα νύχτες,

η Παναγιά μας κοιλοπονούσε…”

λένε τα παραδοσιακά , θρακιώτικα κάλαντα των Χριστουγέννων .

Ποια είναι όμως η πραγματικότητα;

Η Παναγία μας γέννησε με ωδίνες, όπως όλες οι γυναίκες;…”με πόνους θα γεννάς τα παιδιά σου”, είχε πει ο Θεός στην Εύα μετά την παρακοή και την έξοδο από τον Παράδεισο. Και από τότε μπήκε ο πόνος στην ζωή των ανθρώπων…

Όπως διδάσκει η Ορθόδοξη πίστη και θεολογία, η Παναγίας μας γέννησε “ανωδύνως και αλοχεύτως”. Ήταν η μόνη μεταξύ όλων των γυναικών που γέννησε χωρίς πόνους και χωρίς να ακολουθήσει τον τοκετό της η περίοδος της λοχείας.

Ἡ ἀλήθεια γιά τά Χριστούγεννα καί ἡ μυθοποίηση τῶν Χριστουγέννων

Τοῦ πρω­το­πρε­σβυ­τέ­ρου Γε­ωρ­γί­ου Δ. Με­ταλ­λη­νοῦ

“Ὅ­σο κι ἄν εἶ­ναι κου­ρα­στι­κός ὁ θε­ο­λο­γι­κός λό­γος, καί μά­λι­στα στόν ἀ­μύ­η­το θε­ο­λο­γι­κά σύγ­χρο­νο ἄν­θρω­πο, δέν ἐκ­φρά­ζει πα­ρά τήν πραγ­μα­τι­κό­τη­τα τῆς ἐμ­πει­ρί­ας τῶν Ἁ­γί­ων μας. Μέ­σα ἀ­πό αὐ­τή τήν ἐμ­πει­ρί­α καί μό­νο μπο­ροῦν νά κα­τα­νο­η­θοῦν ἐκ­κλη­σι­α­στι­κά, δη­λα­δή Χρι­στο­κεν­τρι­κά, τά Χρι­στού­γεν­να. Ἀν­τί­θε­τα, ἡ ἀ­δυ­να­μί­α τοῦ μή ἀ­να­γεν­νη­μέ­νου ἐν Χρι­στῷ ἀν­θρώ­που νά νο­η­μα­το­δο­τή­σει τά Χρι­στού­γεν­να ἔ­χει ὁ­δη­γή­σει σέ κά­ποι­ους γύ­ρω ἀ­π’ αὐ­τά μύ­θους. ”

Θεολογική προβληματική των μεταμοσχεύσεων

   Καθηγητής Γεώργιος Ι. Μαντζαρίδης  Θεολογική Σχολή ΑΠΘ

(αποσπάσματα από την πολύ ενδιαφέρουσα αναφορά του καθηγητή κ.Γ. Μαντσαρίδη σχετικά με τις Μεταμοσχεύσεις)

 […]Οι απαρχές των μεταμοσχεύσεων ανάγονται στους αρχαίους χρόνους. Μεταμοσχεύσεις δέρματος έκαναν και οι αρχαίοι Αιγύπτιοι . Οι πρώτες όμως μεταμοσχεύσεις ζωτικών οργάνων και ιστών του ανθρώπινου σώματος έγιναν στην εποχή μας. Έτσι η πρώτη επιτυχής μεταμόσχευση νεφρού πραγματοποιήθηκε το 1954, ενώ η πρώτη επιτυχής μεταμόσχευση καρδιάς το 1967. Στη συνέχεια οι μεταμοσχεύσεις διαδόθηκαν ευρύτατα και προκάλεσαν ενθουσιασμό σε παγκόσμια κλίμακα. Ο ενθουσιασμός αυτός οφείλεται ασφαλώς στο μέγεθος του κατορθώματος, αλλά ίσως και στην επιθυμία του σύγχρονου ανθρώπου για κάποια επίγεια αθανασία. Γι’ αυτό δεν είναι υπερβολικό να λεχθεί οτι εμπεριέχει τον κίνδυνο του αποπροσανατολισμού του ανθρώπου από τον σκοπό της υπάρξεως και τα πραγματικά προβλήματά του. Αν μάλιστα ληφθεί υπ’ όψη ότι οι ανθρώπινες ζωές που μπορούν να σωθούν με τις μεταμοσχεύσεις δεν είναι δυνατό να καλύψουν ουτε το ενα χιλιοστό εκείνων που καταστρέφονται με τις εκτρώσεις, η σχετικότητα του ενθουσιασμού για την προστασία του ανθρώπου γίνεται σαφέστερη.