Ο παπάς στις ντάπιες

(από την ιστορία του Μεσολογγίου)

Το ίδιο κείμενο συναντήσαμε και στο Αναγνωστικό της Έκτης Δημοτικού (1964) με τον τίτλο: “Ο Αληθινός Κληρικός”

Ν.Δ. Μακρή

Συχνότατα ήκουσα επαναλαμβανόμενον υπό των γονέων και των συμπολιτών μου, μεταξύ άλλων και το εξής χαρακτηριστικόν επεισόδιον του σεβαστού ημών κλήρου.

«Ο εφημέριος του Αγίου Παντελεήμονος ιερεύς Παπα-Παναγιώτης Μπουγάτσας, εκ Μποχωρίου, από της ενάρξεως της πολιορκίας και άμα ως ήρχισεν ο κανονιοβολισμός και το τουφέκι, μετέβαινεν εις την εκκλησίαν του ελάμβανεν εις χείρας του τα άχραντα μυστήρια και ασκεπής με τον φανόν του υπό την βροχήν των σφαιρών περιήρχετο από προμαχώνος εις προμαχώνα και εκοινώνει τους ψυχορραγούντας παρηγορών αυτούς διά λόγων καταλλήλων και εμψυχών τους μαχομένους διά του παραδείγματός του. Την μετ’ αληθούς αυταπαρνήσεως εκπλήρωσιν του ιερού τούτου καθήκοντος, ουδεμίαν ημέραν παρέλειψεν.

 

H παραμονή της Πρωτοχρονιάς και ο Άγιος Βασίλειος (από ένα παλιό αναγνωστικό)

 

Είναι παραμονή της Πρωτοχρονιάς. Τά παι­διά είναι όλο χαρά. Φτάνει ό “Αγιος Βασίλης, ό γελαστός παππούς με τό σκουφί καί με την παράξενη φορεσιά. Έρχεται καταφορτωμένος. Όλόκληρο σακί έχει στή ράχη του. Καί τί δεν έχει μέσα στό σακί! Σφυρίχτρες, στρατιω­τάκια, κούκλες μεγάλες, κούκλες μικρές, ποδηλατάκια. Γιά κάθε παιδί έχει κι ένα δώρο. Γι’ αυτό καί τά παιδιά τόν περιμένουν καί τόν τρανουδούν:

«Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά

κι αρχή καλός μας χρόνος,

“Αγιος Βασίλης έρχεται άπό τήν Καισαρεία.

Βαστά εικόνα καί χαρτί, χαρτί καί καλαμάρι…»

Όλοι   οί   δρόμοι   είναι   γεμάτοι   κόσμο. Παιδιά με τρομπέτες, μέ μπαλόνια, μέ ποδηλαντάκια, μέ

 

ΤΙ ΕΙΠΕ Ο ΔΑΣΚΑΛΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΒΑΣΙΛΟΠΙΤΑ (η ιστορία και το έθιμο της βασιλόπιτας- από ένα παλιό αναγνωστικό)

Ό δάσκαλος εξήγησε σήμερα γιατί κάνομε στά σπίτια μας βασιλόπιτα.

— Στά παλιά χρόνια, είπε στά παιδιά, όταν ήταν Επίσκοπος στην Καισαρεία, ό Μέγας Βασίλειος, έ­τυχε νά είναι διοικητής της Καππαδοκίας ένας ει­δωλολάτρης, πολύ κακός, σκληρός και φιλοχρή­ματος άνθρωπος. Οι επισκέψεις του στά διάφορα μέρη της επαρχίας του σκοπό είχαν τή διαρπαγή και λεηλασία των θησαυρών των Χριστιανών. Κά­ποτε λοιπόν, πού θά έκανε τήν επίσκεψη του ό κα­κός αυτός άρχοντας στην Καισαρεία, οι Χριστια­νοί έτρεξαν φοβισμένοι στον Μέγα Βασίλειο και του ζήτησαν τή συνδρομή του.

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ (από ένα παλιό αναγνωστικό)

 

Το σπήλαιο και η Φάτνη

Τά παιδιά στό διπλανό δωμάτιο σχεδίασαν τό σπήλαιο καί τή Φάτνη. Μέσα τοποθέτησαν μιά μεγάλη κι ωραία εικόνα μέ τή Γέννηση του Χριστού. Όλα πήραν μέρος στή Χριστουγεννιάτικη αυτή γιορτή, γιά νά ευχαριστήσουν  τόν παππού. Τό σπήλαιο φωτιζόταν με αναμμένα κεράκια. Έχυναν τέτοιο φως που κανένας νόμιζε πως βρίσκεται σέ σπήλαιο αληθινό.

Ο παππούς κοιτάζει και δέν  μπορεί να κρατήσει, τη συγκίνηση του. Σηκωνει το χερι και κάνει το σταυρό του.

Τα παιδιά ψέλνουν:

«Η Παρθένος σήμερον τον Υπερούσιον τίκτει…»

 

Ο ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (από ένα παλιό αναγνωστικό)

…”Καὶ δὲν τὸν ἔβλεπον τὸν Ἀθλοφόρον μόνον οἱ πολῖται τῆς πόλεως ἀλλὰ καὶ αὐτοὶ οἱ ἐχθροί, οἱ ὁποῖοι κατελαμβάνοντο ὑπὸ τρόμου καὶ διεσκορπίζοντο. Ὅταν ἠρώτων μετὰ τὴν νίκην τοὺς αἰχμαλώτους διατί ἔφυγον, ἐκεῖνοι ἀπεκρίνοντο: 

«Εἴδομεν ἕνα ἄνδρα ξανθὸν καὶ λαμπρόν, ὁ ὁποῖος ἐκάθητο ἐπὶ λευκοῦ ἵππου καὶ ἐφόρει ἱμάτιον λευκόν»…

῏Ησαν φοβεραὶ αἱ ἡμέραι, κατὰ τὰς ὁποίας ὁ ἄγγελος τοῦ Κυρίου ἐκάλει τὸν Ἂγιον Δημήτριον νὰ ἐγκαταλείπῃ τὴν πόλιν του.

Η 28ⁿ Οκτωβρίου μέσα από τις σελίδες του παλιού Αναγνωστικού

Σὲ κάθε σπίτι ἀνεμίζει σήμερα καὶ μιὰ σημαία. Μικροὶ καὶ μεγάλοι εἶναι ὅλο χαρά. Οἱ καμπάνες κτυποῦν. Ἑορτάζει ἡ πατρίδα μας.

Στὴν ἐκκλησία τοῦ μικροῦ χωριοῦ, εἶναι μαζεμμένος ὅλος ὁ κόσμος. Θὰ ψάλουν τὴ δοξολογία. Ἐκεῖ εἶναι καὶ τὸ σχολεῖο μὲ τὴ σημαία του. Τὴν κρατεῖ τὸ πιὸ ψηλὸ παιδί, ὁ Λιάκος. Αὐτὸς εἶναι ὁ σημαιοφόρος. Τραγουδοῦν καὶ τραγούδια ἡρωικά.

Ἐπάνω στὸ Δεσποτικὸ εἶναι γραμμένο ἕνα ΟΧΙ. Καὶ πιὸ κάτω μιὰ ἄλλη ἐπιγραφή:

28 Ὀκτωβρίου 1940

  

Καλή σχολική χρονιά! (με κείμενα και ποιήματα από παλιά αναγνωστικά)

κείμενα και ποιήματα από τον “παλιό καλό καιρό”…

 

“Με τη μητέρα στο σχολείο” (πρώτη μέρα στο σχολείο- από ένα παλιό αναγνωστικό)

 

Είναι πρωί. Ο Θανασάκης κοιμάται ακόμα. Η μητερούλα τον σκουντά απαλά.

-Ξύπνα ,του λέει, παιδάκι μου. Σήμερα το σχολείο ανοίγει. Πρέπει να ετοιμαστείς, για να πάμε.

Ο Θανασάκης  ξυπνά.  Βλέπει τη μητερούλα του και χαμογελά.

Έπειτα σηκώνεται και ετοιμάζεται.

Σε λίγο βρίσκεται μπροστά στο εικόνισμα. Κάνει την προσευχή του:

 

-Παναγία μου, βοήθησέ με να πηγαίνω στο σχολείο. Φώτισε το νου μου να μαθαίνω γράμματα. Χάρισέ μου υγεία. Φύλαξε γερούς τους γονείς μου και όλο τον κόσμο.

 

Συνέχεια  ΕΔΩ→

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

περισσοτερα ΕΔΩ

ΟΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ (από ένα παλιό αναγνωστικό)

 

῞Οταν νόμισε ὁ Μωάμεθ πὼς τὸ ἠθικὸ τῶν πολιορκημένων εἶχε πιὰ κλονισθῆ ἀπὸ τὸν ἀδιάκοπο βομβαρδισμὸ πολλῶν ἡμερῶν, ἔστειλε πάλι γιὰ τελευταία φορὰ τὶς προτάσεις του στὸν Κωνσταντῖνο. Τοῦ ζητοῦσε δηλαδὴ νὰ παραδώση τὴν Πόλη.«Τί λές; Φεύγεις ἀπὸ τὴν Πόλη νὰ πᾶς ὅπου θέλεις μὲ τοὺς ἄοχοντές σου καὶ μὲ τὰ ὑπάρχοντά σου καὶ ν’ ἀφήσης τὸ λαό, χωρὶς νὰ πάθη καμιὰ βλάβη οὔτε ἀπὸ μᾶς οὔτε ἀπὸ σένα, ἢ ἐπιμένεις στὴν ἀντίσταση, ποὺ θὰ ἔχη ἀποτέλεσμα καὶ τὸ δικό σου θάνατο καὶ τὸ θάνατο τῶν ἀρχόντων σου καὶ τὴν καταστροφὴ τῶν ὑπαρχόντων σου καὶ τὴν αἰχμαλωσία καὶ διασπορὰ τῶν κατοίκων;».

 

Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΣΚΡΑ (16-18 Μαΐου 1918) από ένα παλιό αναγνωστικό

Ἡ ἁμαξοστοιχία ἀνέλαβε τὸν μέγαν ἆθλον νὰ μᾶς μεταφέρῃ ἀπὸ τὴν Θεσσαλονίκην εἰς τὸν σταθμὸν τῆς Γουμενίτσης, τελευταῖον ὅριον τοῦ Μακεδονικοῦ μετώπου. Ἡ ἁμαξοστοιχία αὕτη ἐδικαιολόγει κατὰ τοῦτο μόνον τὴν ὀνομασίαν της, ὅτι ἐχρησιμοποίει ὡς κινητήριον δύναμιν τὸν ἀτμὸν καὶ ὅτι ἐκυλίετο ἐπὶ σιδηροτροχιῶν.

Κατὰ τὰ ἄλλα ἦτο μία κιβωτός, ὅπου ἄνθρωποι, κτήνη, τηλεβόλα, μυδραλλιοβόλα, πυρομαχικά, χειρουργεῖα, φορεῖα ἐσχημάτιζον ὁλόκληοον πολεμικὸν μέτωπον. Ὠχρὰ καί ἀμφίβολα ἐφαίνοντο τὰ πρῶτα ἄστρα εἰς τὸν οὐρανόν, ὅταν ἐγκατελείψαμεν τὴν Θεσσαλονίκην.

«Σήμερον κρεμᾶται ἐπὶ ξύλου…»

Συνεκινήθη καὶ συνετρίβη κάθε χριστιανικὴ καρδιὰ χθὲς τὸ βράδυ εἰς τὰς ἐκκλησίας. Καὶ αὐτοὶ ἀκόμη οἱ ψυχροὶ καὶ ἀδιάφοροι ἐσύρθησαν ἕως ἐκεῖ ἀπὸ κάποιαν μυστηριώδη δύναμιν.

«Σήμερον κρεμᾶται ἐπὶ ξύλου ὁ ἐν ὕδασι τὴν γῆν κρεμάσας!»

Ὁ ἱερεὺς κρατεῖ τὸν ᾽Εσταυρωμένον εἰς τὰς χεῖρας του, ἀπαγγέλλει τοὺς συγκινητικοὺς ὕμνους καὶ κλαίει ἀπὸ συγκίνησιν. Δάσος ὁλόκληρον χριστιανικῶν χειρῶν ἐκινήθησαν, διὰ νὰ κάμουν τὸ σημεῖον τοῦ σταυροῦ καὶ χιλιάδες ὀφθαλμῶν ἐβούρκωσαν.

Μανούλα, γιατί αυτή τη βδομάδα τη λέμε Μεγάλη;

Αναγνωστικό Β’ Δημοτικού 1963

– Πότε κιόλας ἐπέρασεν η Σαρακοστή; Πότε ἔφθασεν ἡ Μεγάλη ῾Εβδομάδα; Καθόλου δὲν ἐκατάλαβα, εἶπεν ἡ μητέρα στὴ Δαφνούλα καὶ στὸν Κωστάκη, τὰ παιδιά της.

Ἡ Δαφνούλα τὴν ἐρώτησε:
– Γιατί, μητέρα, αὐτὴ τὴν ἑβδομάδα τὴν λέγομε Μεγάλη;
– Γιατί, παιδί μου, τὶς ἡμέρες αὐτὲς ἔπαθε πολλὰ ὁ Χριστὸς ἀπὸ κακοὺς ἀνθρώπους καὶ στὸ τέλος τὸν ἐσταύρωσαν.

Τὴν ὥρα ἐκείνη κάτω στὸ δρόμο τὰ παιδιὰ ἐχαλοῦσαν τὸν κόσμο ἀπὸ φωνές. Ἦταν ὁ Φώτης, ὁ Ἀλέκος καὶ ἄλλα γειτονόπουλα αὐτά, ποὺ ἐφώναζαν. Τί γέλια! Τί ξεφωνητά!Τί κακό!

Συνέχεια ΕΔΩ

Ο παπα- Αρσένης (Κρέστας)

από ένα παλιό αναγνωστικό

ένας ακόμα ηρωικός παπάς στην Επανάσταση του ΄21

 

“Επέρασαν πάλι οι Τούρκοι του Δράμαλη τα Δερβενάκια, αρχές Ιουλίου του 1822, και επήραν την αναπνοή τους κάτω από το κάστρο της Κορίνθου. Μα είδαν ότι είχαν αφήσει χιλιάδες άλλους Τούρκους πίσω τους έξω από το Ναύπλιο. Τότε απεφάσισαν νά ξαναμπούν στα φοβερά στενά, νά βοηθήσουν εκείνους, πού έμειναν και νά στείλουν τροφές στο πεινασμένο Ναύπλιο.  Τότε απεφάσισαν να ξαναμπούν στα φοβερά στενά, να βοηθήσουνε κείνους που έμεινα και να στείλουν τροφές στο πεινασμένο Ναύπλιο. Η άπόφασί τους αύτη δείχνει, πώς την περασμένη καταστροφή τους μέσα στά στενά τήν εξήγησαν, ίσως και σωστά, ώς αποτέλεσμα της παράλογης τρομάρας των, άφού τόσοι λίγοι Έλληνες έτυχε νά είναι  στά Δερβενάκια.

 

Ο παπάς στις ντάπιες

(από την ιστορία του Μεσολογγίου)

Το ίδιο κείμενο συναντήσαμε και στο Αναγνωστικό της Έκτης Δημοτικού (1964) με τον τίτλο: “Ο Αληθινός Κληρικός”

Ν.Δ. Μακρή

Συχνότατα ήκουσα επαναλαμβανόμενον υπό των γονέων και των συμπολιτών μου, μεταξύ άλλων και το εξής χαρακτηριστικόν επεισόδιον του σεβαστού ημών κλήρου.

«Ο εφημέριος του Αγίου Παντελεήμονος ιερεύς Παπα-Παναγιώτης Μπουγάτσας, εκ Μποχωρίου, από της ενάρξεως της πολιορκίας και άμα ως ήρχισεν ο κανονιοβολισμός και το τουφέκι, μετέβαινεν εις την εκκλησίαν του ελάμβανεν εις χείρας του τα άχραντα μυστήρια και ασκεπής με τον φανόν του υπό την βροχήν των σφαιρών περιήρχετο από προμαχώνος εις προμαχώνα και εκοινώνει τους ψυχορραγούντας παρηγορών αυτούς διά λόγων καταλλήλων και εμψυχών τους μαχομένους διά του παραδείγματός του. Την μετ’ αληθούς αυταπαρνήσεως εκπλήρωσιν του ιερού τούτου καθήκοντος, ουδεμίαν ημέραν παρέλειψεν.

 

Η 28ⁿ Οκτωβρίου μέσα από τις σελίδες του παλιού Αναγνωστικού

 

Σὲ κάθε σπίτι ἀνεμίζει σήμερα καὶ μιὰ σημαία. Μικροὶ καὶ μεγάλοι εἶναι ὅλο χαρά. Οἱ καμπάνες κτυποῦν. Ἑορτάζει ἡ πατρίδα μας.

Στὴν ἐκκλησία τοῦ μικροῦ χωριοῦ, εἶναι μαζεμμένος ὅλος ὁ κόσμος. Θὰ ψάλουν τὴ δοξολογία. Ἐκεῖ εἶναι καὶ τὸ σχολεῖο μὲ τὴ σημαία του. Τὴν κρατεῖ τὸ πιὸ ψηλὸ παιδί, ὁ Λιάκος. Αὐτὸς εἶναι ὁ σημαιοφόρος. Τραγουδοῦν καὶ τραγούδια ἡρωικά.

Ἐπάνω στὸ Δεσποτικὸ εἶναι γραμμένο ἕνα ΟΧΙ. Καὶ πιὸ κάτω μιὰ ἄλλη ἐπιγραφή:

28 Ὀκτωβρίου 1940

  

Ο ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (από ένα παλιό αναγνωστικό)

…”Καὶ δὲν τὸν ἔβλεπον τὸν Ἀθλοφόρον μόνον οἱ πολῖται τῆς πόλεως ἀλλὰ καὶ αὐτοὶ οἱ ἐχθροί, οἱ ὁποῖοι κατελαμβάνοντο ὑπὸ τρόμου καὶ διεσκορπίζοντο. Ὅταν ἠρώτων μετὰ τὴν νίκην τοὺς αἰχμαλώτους διατί ἔφυγον, ἐκεῖνοι ἀπεκρίνοντο: 

«Εἴδομεν ἕνα ἄνδρα ξανθὸν καὶ λαμπρόν, ὁ ὁποῖος ἐκάθητο ἐπὶ λευκοῦ ἵππου καὶ ἐφόρει ἱμάτιον λευκόν»…

῏Ησαν φοβεραὶ αἱ ἡμέραι, κατὰ τὰς ὁποίας ὁ ἄγγελος τοῦ Κυρίου ἐκάλει τὸν Ἂγιον Δημήτριον νὰ ἐγκαταλείπῃ τὴν πόλιν του.

 

Ἄγριοι καὶ πολυάριθμοι ἐπιδρομεῖς ἐπήρχοντο ἐναντίον τῆς Θεσσαλονίκης, οἱ Σλαῦοι, ὁ μεγαλύτερος κίνδυνος τῆς μεσαιωνικῆς ἡμῶν αὐτοκρατορίας.

Ἀπὸ τὸν 2ον-3ον αἰῶνα μ. Χ. ἀρχίζουν οἱ Σλαῦοι ὡς χείμαρρος ἀκράτητος νὰ κατέρχωνται πρὸς τὴν χερσόνησον τοῦ Αἵμου. ῾Επὶ τέσσαρας πέντε αἰῶνας αἱ ἐπιδρομαί των διασπείρουν τὴν φρίκην καὶ τὸν τρόμον εἰς τὰς ἑλληνικὰς χώρας.

Ἦλθεν ἐποχὴ τὸν 7ον αἰῶνα, ὅτε οἱ Σλαῦοι εἶχον καλύψει ὅλην τὴν ῾Ελληνικὴν χερσόνησον. Καὶ ἐκινδύνευε τότε τὸ Ἒθνος ἡμῶν τὸν μέγιστον τῶν κινδύνων.

ΤΟ ΠΡΩΤΟ «ΟΧΙ» (από ένα παλιό αναγνωστικό)

 

Στὰ ξένα

Τὸ Σεπτέμβριο τοῦ 1939 εἶναι ἀραγμένα στὸ μεγάλο λιμάνι τοῦ Μπουένος Ἄϋρες, τῆς πρωτεύουσας τῆς ᾽Αργεντινῆς, ἀρκετὰ ξένα πλοῖα περιμένοντας νὰ φορτώσουν.

῎Εξαφνα σὰν βόμβα ἦρθε ἡ τρομερὴ εἴδησις ποὺ ἀνεστάτωσε τὸν κόσμο : ῾Η Γερμανία ἐκήρυξε τὸν πόλεμο…

Τί θὰ γίνουν τώρα τὰ πλοῖα; Θὰ ταξιδεύσουν; Καὶ θὰ ἀψηφήσουν τὰ ὑποβρύχια, τὰ ἀεροπλάνα, τὶς νάρκες, τὶς νηοψίες;

Θὰ μείνουν δεμένα στοὺς μώλους; Πῶς θὰ ζήσουν τα πληρώματα; Πῶς θὰ ζήσῃ ἡ πατρίδα χωρὶς τρόφιμα, χωρὶς προϊόντα, χωρὶς πρῶτες ὗλες;

Καλή σχολική χρονιά! (με κείμενα και ποιήματα από παλιά αναγνωστικά)

κείμενα και ποιήματα από τον “παλιό καλό καιρό”…

 

“Με τη μητέρα στο σχολείο” (πρώτη μέρα στο σχολείο- από ένα παλιό αναγνωστικό)

 

Είναι πρωί. Ο Θανασάκης κοιμάται ακόμα. Η μητερούλα τον σκουντά απαλά.

-Ξύπνα ,του λέει, παιδάκι μου. Σήμερα το σχολείο ανοίγει. Πρέπει να ετοιμαστείς, για να πάμε.

Ο Θανασάκης  ξυπνά.  Βλέπει τη μητερούλα του και χαμογελά.

Έπειτα σηκώνεται και ετοιμάζεται.

Σε λίγο βρίσκεται μπροστά στο εικόνισμα. Κάνει την προσευχή του:

 

ΟΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ (από ένα παλιό αναγνωστικό)

 

῞Οταν νόμισε ὁ Μωάμεθ πὼς τὸ ἠθικὸ τῶν πολιορκημένων εἶχε πιὰ κλονισθῆ ἀπὸ τὸν ἀδιάκοπο βομβαρδισμὸ πολλῶν ἡμερῶν, ἔστειλε πάλι γιὰ τελευταία φορὰ τὶς προτάσεις του στὸν Κωνσταντῖνο. Τοῦ ζητοῦσε δηλαδὴ νὰ παραδώση τὴν Πόλη.«Τί λές; Φεύγεις ἀπὸ τὴν Πόλη νὰ πᾶς ὅπου θέλεις μὲ τοὺς ἄοχοντές σου καὶ μὲ τὰ ὑπάρχοντά σου καὶ ν’ ἀφήσης τὸ λαό, χωρὶς νὰ πάθη καμιὰ βλάβη οὔτε ἀπὸ μᾶς οὔτε ἀπὸ σένα, ἢ ἐπιμένεις στὴν ἀντίσταση, ποὺ θὰ ἔχη ἀποτέλεσμα καὶ τὸ δικό σου θάνατο καὶ τὸ θάνατο τῶν ἀρχόντων σου καὶ τὴν καταστροφὴ τῶν ὑπαρχόντων σου καὶ τὴν αἰχμαλωσία καὶ διασπορὰ τῶν κατοίκων;».

 

ΟΙ ΚΡΗΤΙΚΟΠΟΥΛΕΣ (από παλιό αναγνωστικό)

το μεγαλείο της ψυχής των Ελληνίδων…από την Μάχη της Κρήτης

 

 

Δύο λυγερόκορμες Κρητικοποῦλες ἐστέκοντο ἴσιες σὰν λαμπάδες μπροστὰ στὸ Γερμανὸ διοικητὴ τῶν ἀλεξιπτωτιστῶν. Ἦσαν κι οἱ δύο ψηλές, λιγνές, ἀλλὰ γεροδεμένες, μελαχροινές, μὲ ἔντονα χαρακτηριστικά, εἴκοσι δύο ἕως εἴκοσι πέντε χρόνων. Κι ἐφοροῦσαν ἀνδρικὲς κρητικὲς βράκες καὶ ψηλὰ ὑποδήματα. Ἦσαν ἀδελφές. Ἀρετὴ ὠνομαζόταν ἡ μεγαλύτερη κι Ἐλευθερία ἡ μικρότερη. Εἶχαν πιασθῆ αἰχμάλωτες σὲ μία συμπλοκὴ κοντὰ στὸ ἀεροδρόμιο τοῦ Μάλεμε στὴ μάχη τῆς Κρήτης. Κι ἡ διαταγὴ ἦταν: Ὅσοι ἔνοπλοι πολῖται συνελαμβάνοντο αἰχμάλωτοι νὰ τουφεκίζωνται « ἐπὶ τόπου ».

Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΣΚΡΑ (16-18 Μαΐου 1918) από ένα παλιό αναγνωστικό

Ἡ ἁμαξοστοιχία ἀνέλαβε τὸν μέγαν ἆθλον νὰ μᾶς μεταφέρῃ ἀπὸ τὴν Θεσσαλονίκην εἰς τὸν σταθμὸν τῆς Γουμενίτσης, τελευταῖον ὅριον τοῦ Μακεδονικοῦ μετώπου. Ἡ ἁμαξοστοιχία αὕτη ἐδικαιολόγει κατὰ τοῦτο μόνον τὴν ὀνομασίαν της, ὅτι ἐχρησιμοποίει ὡς κινητήριον δύναμιν τὸν ἀτμὸν καὶ ὅτι ἐκυλίετο ἐπὶ σιδηροτροχιῶν.

Κατὰ τὰ ἄλλα ἦτο μία κιβωτός, ὅπου ἄνθρωποι, κτήνη, τηλεβόλα, μυδραλλιοβόλα, πυρομαχικά, χειρουργεῖα, φορεῖα ἐσχημάτιζον ὁλόκληοον πολεμικὸν μέτωπον. Ὠχρὰ καί ἀμφίβολα ἐφαίνοντο τὰ πρῶτα ἄστρα εἰς τὸν οὐρανόν, ὅταν ἐγκατελείψαμεν τὴν Θεσσαλονίκην.