Δεν είναι λίγα τα κινηματογραφικά έργα που κατά καιρούς δημιουργούνται με περιεχόμενο τη ζωή, το Πάθος και τη Σταύρωση του Χριστού. Σκοπός της δημιουργίας τους, πέραν των εμπορικών και καλλιτεχνικών κινήτρων, είναι να συγκινήσουν τους πιστούς πάνω στα μεγάλα αυτά γεγονότα.
Η ορθόδοξη Εκκλησία βέβαια ποτέ δεν ένιωσε την ανάγκη δημιουργίας τέτοιων ταινιών, για λόγους που έχουν να κάνουν με την ίδια την αποστολή της. Επειδή όμως δεν είναι λίγοι οι πιστοί που αντικαθιστούν τις ιερές ακολουθίες με τη θέαση τέτοιων έργων, είναι χρήσιμο να διατυπώσουμε σοβαρές επιφυλάξεις γι αυτές τις παραγωγές.
Το πρώτο και βασικό είναι ότι τα Πάθη και η Σταύρωση του Κυρίου μας συνδέονται αναπόσπαστα με την Ανάστασή του. Όταν τα Πάθη αποσυνδέονται από την Ανάσταση, παρουσιάζεται μόνο το ανθρώπινο στοιχείο του Κυρίου και αποστερεί από το θεατή την σταυροαναστάσιμη ελπίδα.
Ο δεύτερος κίνδυνος είναι ο αποπροσανατολισμός των πιστών για το πώς προσεγγίζονται και βιώνονται τα Πάθη του Κυρίου μας. Γιατί ο Σταυρός και η Ανάσταση είναι μεν ιστορικά γεγονότα, πολύ περισσότερο όμως είναι μυστήρια της αγάπης του Θεού προς το πλάσμα Του, τον άνθρωπο. Και ως μυστήρια βιώνονται στην καρδιά των πιστών εμπειρικά, όταν αυτή μέσα από την μετάνοια και τον πνευματικό αγώνα γίνεται δεκτική των θείων μυστηρίων του Θεού.
Στην Ορθόδοξη βυζαντινή αγιογραφία έχουμε βέβαια απεικόνιση της δράσεως του Κυρίου μας. Εδώ όμως ο κύριος σκοπός είναι να βοηθήσει τον άνθρωπο να μετανοήσει και να νιώσει την αγάπη του Θεού προς αυτόν. Να λυπηθεί τον εαυτό του για την πτώση του και την σκληροκαρδία του απέναντι σ΄ αυτή την αγάπη, και όχι να λυπηθεί συναισθηματικά τον Κύριο που πάσχει και υποφέρει.
Γι αυτό άλλωστε και στην Ορθόδοξη Εκκλησία δεν ζούμε το Πάθος και όλα τα κοσμοσωτήρια γεγονότα ως απλές αναπαραστάσεις, ούτε ως ιστορικές αναδρομές, αλλά ως γεγονότα που λαμβάνουν χώρα εδώ και τώρα και τη συμμετοχή σε αυτά του κάθε πιστού. «Σήμερον κρεμάται επί ξύλου…» λέμε την Μ. Πέμπτη. «δεύτε ουν και ημείς… συμπορευθώμεν Αυτώ και συσταυρωθώμεν… ίνα και συζήσωμεν Αυτώ…».
Δεν έχουν κάτι ουσιαστικό βαθύ και σωτήριο να μας προσφέρουν οι προβολές αυτές. Ίσως και να μας αποπροσανατολίζουν, να μας αποσπούν ή και να μας αποστερούν από τη μυστηριακή συμμετοχή στο Πάθος και την Ανάσταση του Χριστού μας. Μόνο μέσα στους Ορθόδοξους ναούς μας, με την εξιστόρηση των ιερών Γραφών, με την κατάνυξη των ιερών ύμνων ο Θεός αποκαλύπτεται στον άνθρωπο. Αποκαλύπτει και φανερώνει την άπειρη αγάπη Του, που φτάνει μέχρι τον Σταυρό και τον θάνατο, χαρίζοντας σε όλους μας την ελπίδα της Αναστάσεως. Αμήν…
(βασισμένο στο ομώνυμο άρθρο του περιοδικού ‘ο Σωτήρ’ τ. 2065)
(αναδημοσίευση παλαιότερης ανάρτησης)
Αντέχουμε... 