Η συγγνώμη και το φαγοπότι πριν τη νηστεία της Σαρακοστής (από την παράδοσή μας)

Η ¨συγγνώμη” μετά τον Εσπερινό της Συγχωρήσεως, την Κυριακή της Τυρινής

“Τέτοια μέρα ,παιδί μου,” λέει ο παππούς,” μαζευόμασταν όλο το χωριό στην εκκλησία και μετά τον Εσπερινό ζητούσαμε συγγνώμη ο ένας από τον άλλο¨.

“Συγχωρεμένα”, έλεγε ο ένας, ¨συγχωρεμένα¨, απαντούσε ο άλλος.

¨Έτσι φιλιωμένοι και μονοιασμένοι ξεκινούσαμε την Σαρακοστή.

Ήταν ένα πολύ ωραίο έθιμο και το τηρούσαμε όλοι στο χωριό.”

(παππούς Κώστας από χωριό της Δυτικής Μακεδονίας)

.

(είναι ένα έθιμο, που τηρείται ακόμα στα μοναστήρια και μπορούμε να τηρούμε και εμείς στις οικογένειές μας).

Αλεξία-momyof6

 *********************

Εμπονέστια: Το ποντιακό φαγοπότι πριν τη νηστεία της Σαρακοστής

 Τμήμα σύνταξης
Pontos-News.Gr

Η Εμπονέστια ήταν ένα ποντιακό έθιμο, της τελευταίας Κυριακής της Αποκριάς.

Το βράδυ της Κυριακής της Τυρινής μαζεύονταν οι οικογένειες σε  παρέες γύρω από το τραπέζι, αλλά και έξω στην ύπαιθρο κι έτρωγαν όλα τα κρεατικά και γαλακτοκομικά που υπήρχαν στο σπίτι, γιατί την επόμενη μέρα «έμπαινε η νηστεία». Κατά τον Ισαάκ Λαυρεντίδη ετυμολογικά το “εμβαίνω εις την νηστείαν”, έγινε εμπονέστια.

Οσήμερον θα εμπονεστιάζουμε

Το φαγοπότι μέχρι σκασμού, συνοδευόταν κι από γλέντι, το οποίο κρατούσε μέχρι τα μεσάνυχτα.

Ξημερώματα της Καθαρής Δευτέρας σφράγιζαν το στόμα τους για την περίοδο της νηστείας, τρώγοντας ένα αυγό και λέγοντας: Με τ’ ωβόν εβούλωσά το, με τ’ ωβόν θ’ ανοίγ’ ατο. Δηλαδή με το αυγό το βούλωσα με το αυγό θα το ανοίξω, έλεγαν, εννοώντας το κόκκινο πασχαλινό αυγό.

Η νηστεία είχε ιδιαίτερη βαρύτητα για τους Πόντιους. Όποιος δεν νήστευε χαρακτηριζόταν ως ασεβής προς την θρησκεία. Έτσι ακόμη κι αυτοί που δεν ήθελαν να νηστέψουν αναγκάζονταν να το κάνουν από ντροπή προς τους υπολοίπους.

Ότι περίσσευε από τα φαγητά τα έδιναν σε φτωχές τουρκάλες, οι οποίες γύριζαν από το πρωί στις ελληνικές συνοικίες, με σκοπό την συλλογή των υπολειμμάτων των τροφών.

Η χαρακτηριστική έκφραση που απηύθυναν οι τουρκάλες μόλις αντίκριζαν μια ελληνίδα νοικοκυρά: «Κόγκσου, αρτούχ ‘μαρτούχ γιόκμου;» Δηλαδή: Γειτόνισσα, περισσεύματα, ξεπερισσεύματα δεν έχει; Και οι ελληνίδες σχολίαζαν μεταξύ τους: Οσήμερον οι τουρξάδες α έχ’ νε μπαϊράμ. Δηλαδή: Σήμερα οι τουρκάλες θα έχουν μπαϊράμι, που είναι μεγάλη θρησκευτική γιορτή για τους μουσουλμάνους.

*******************

ΚΑΛΗ ΣΑΡΑΚΟΣΤΗ! ΣΥΓΧΩΡΕΜΕΝΑ!